اجازه برگزاري مراسم مذهبي سالي يك بار!

روزنامه "حريت" چاپ تركيه به نقل از وزير فرهنگ و جهانگردي آن كشور نوشت: از اين به بعد سالي يك بار در كليساي "سورپ خاچ" (صليب مقدس) معروف به كليساي "آختامار" مراسم مذهبي برگزار خواهد شد. (؟!)
كليساي تاريخي آختامار در جزيره اي به همين نام در درياچه "وان" واقع است، كه سه سال پيش وزارت جهانگردي تركيه بعد از دهها سال بي توجهي در حفاظت از آن كه منجر به وارد آمدن خسارت هاي جبران ناپذيري بدان گرديد بالاخره تحت فشارهاي بين المللي، ناچار گرديد دست به كار شده و در موازات انجام اقدامات عاجل براي جلوگيري از ويراني كامل اين كليسا كه تاريخ ساخت آن به قرن دهم باز مي گردد كار بازسازي و مرمت اساسي آن را نيز آغاز نمايد، كه نهايتاً بعد از يك سال كار بازسازي پايان يافت. مقامات تركيه براي بهره برداري تبليغاتي و سياسي از اين حركت در تاريخ 29 مارس سال 2007 (9 فروردين 86) با دعوت از 277 موسسه و سازمان از 13 كشور و از آن جمله نهادها و موسسات مذهبي ارمنيان، طي مراسمي كه "آتيلا كوچ" وزير وقت جهانگردي تركيه اولين سخنران آن بود رسماً فعاليت هاي مرمت و بازسازي اين اثر تاريخي پايان يافته اعلام گرديد. "كوچ" در پايان سخنراني اش اداره اين كليسا را به مقامات اداره جهانگردي استان "وان" سپرد تا آنان مقدمات كار براي جلب توريست و بازديد عموم را فراهم آورند.
اينكه چرا اداره اين كليسا به خليفه گري ارمنيان تركيه سپرده نشد خود حديث ديگري است. وزارت فرهنگ و جهانگردي تركيه قبل از افتتاح اين كليسا اعلام كرده بود كه كليساي "آختامار" بعد از مرمت صرفاً به عنوان موزه و براي بازديد جهانگرداني كه به اين جزيره مي روند مورد استفاده قرار خواهد گرفت و لذا اجازه برگزاري هيچ گونه مراسم مذهبي در آن داده نخواهد شد. اين وزارت خانه حتي اجازه نصب صليب بر بالاي گنبد اين كليسا را نيز نداد، مسئله اي كه در همان زمان باعث اعتراض ارمنيان سراسر جهان گرديد. كليساي اجميازين و شخص جاثليق گارگين دوم، رهبر كليساي ارمني نيز در اعتراض به عدم واگذاري اين كليسا به خليفه گري ارامنه تركيه از اعزام نماينده براي شركت در مراسم افتتاحيه خودداري نمود.
اينك بعد از گذشت نزديك به سه سال مقام ارشد وزارت فرهنگ و جهانگردي تركيه اعلام كرده است كه اجازه برگزاري مراسم مذهبي، آن هم سالي يك بار در اين كليسا و نيز نصب صليب بر گنبد آن را مي دهد. هنوز معلوم نيست كه آيا اين صليب بعد از برگزاري مراسم بر بالاي گنبد باقي خواهد ماند يا اينكه برداشته خواهد شد.
روزنامه "راديكال" در شماره 21 دسامبر (30 آذر) در خصوص تاريخ برپايي اولين مراسم مذهبي در كليساي آختامار طي مطلبي نوشت: بعد از امضاي پروتكل همكاري ميان تركيه و ارمنستان، مسئولان و فعالان عرصه جهانگردي از دولت درخواست كرده اند تا اجازه برگزاري مراسم مذهبي در اين كليسا را صادر نمايد. در اين ارتباط "منير كارا اوغلو" استاندار استان "وان" نيز گفته است كه اين استانداري نامه نگاري هاي لازم را با مقامات وزارت فرهنگ و جهانگردي در مورد لزوم برگزاري مراسم مذهبي انجام داده است. استاندار "وان" تاريخ احتمالي برگزاري نخستين مراسم مذهبي در اين كليسا را 12 سپتامبر سال 2010 اعلام كرده و ارمنيان را براي حضور در مراسم به اين استان دعوت كرده است.
به گفته "كارا اوغلو" دو كشور ارمنستان و ايران مي توانند منبع اصلي جلب توريست به اين استان به شمار روند. وي افزود، "دولت تركيه تلاش هاي جدي براي بازگشاي مرز با ارمنستان آغاز كرده است كه در صورت تحقق اين امر استان وان در رتبه نخست بهره برداري قرار خواهد گرفت. ما اين موضوع را مي دانيم و به آينده بسيار اميدواريم".
و اما "ارطغرل گيوناي" وزير فرهنگ و جهانگردي تركيه در گفتگو با رسانه هاي اين كشور با اشاره به احتمال مرمت ويرانه هاي شهر تاريخي "آني" گفته است كه شخصاً با مسئولين ارمنستان در تماس بوده است و به آنان پيشنهاد داده تا كارشناسان دو كشور مشتركاً كار بازسازي ويرانه هاي شهر "آني" را آغاز نمايند. وي همچنين گفته است كه اين احتمال وجود دارد كه وي در آينده اي نه چندان دور براي گفتگو با مسئولين ارمني در خصوص جزئيات اين امر راهي ايروان شود.
يادآور مي گردد؛ شهر باستاني "آني" كه به شهر هزار و يك كليسا نيز شهرت دارد از پايتخت هاي ارمنستان در قرن 11- 10 بوده است. "آني" در شرق ترين سرحدات تركيه و در مجاورت مرز ارمنستان قرار دارد. هر ساله هزاران جهانگرد از آثار و ابنيه بي همتاي اين شهر ديدن مي كنند.