۱۳۸۹ خرداد ۲۳, یکشنبه

آيامقامات تركيه با برگزاري مراسم مذهبي در كليساي ارمنيان موافقت خواهند كرد؟

بالاخره بعد از ماه‌ها كشمكش، استاندار "وان" تركيه اعلام كرد كه مقامات مركزي با برگزاري مراسم مذهبي در كليساي "سورپ خاچ" (صليب مقدس) معروف به كليساي آختامار موافقت كردند. در اواخر سال گذشته ميلادي روزنامه تركيه‌اي "حريت" به نقل از وزير فرهنگ و جهانگردي آن كشور نوشت: از اين به بعد سالي يك بار در كليساي سورپ خاچ مراسم مذهبي برگزار خواهد شد.
اين كليسا بعد از ده‌ها سال بي‌توجهي در حفاظت از آن در معرض تخريب و نابودي قرار داشت تا بالاخره تحت فشارهاي بين‌المللي مقامات تركيه را ناچار نمود تا دست به كار شوند و اقداماتي را براي مرمت اين ابنيه ارزشمند ارمنيان كه در جزيره اي در درياچه وان تركيه قرار دارد انجام دهند. سرانجام در فروردين سال 1386 مقامات تركيه با راه انداختن تبليغات گسترده و برگزاري مراسمي كه "آتيلا كوچ" وزير وقت جهانگردي تركيه از سخنرانان آن بود رسماً فعاليت‌هاي مرمت و بازسازي اين اثر تاريخي را پايان يافته اعلام نمودند. جالب اينكه كوچ در پايان سخنراني‌اش اداره اين كليسا را به مقامات اداره جهانگردي استان "وان" سپرد تا آنان مقدمات كار براي جلب توريست و بازديد عموم را فراهم آورند.
عدم واگذاري اداره اين كليسا به خليفه‌گري ارمنيان تركيه نشان دهنده برخورد فاشيستي و ضد ارمني مقامات تركيه دارد. اين مقامات براي سرپوش نهادن بر تاريخچه اين كليسا و اصولاً تعلق آن به ارمنيان نه تنها از واگذاري اداره آن به ارمنيان ممانعت به عمل آوردند بلكه حتي اجازه نصب صليب بر بالاي گنبد آن را نيز صادر نكردند كه اين مساله باعث ناخرسندي خليفه گري ارمنيان تركيه و نيز اعتراض شخص جاثليق "گارگين دوم" رهبر كليساي ارمني نيز گرديد.
بعد از اعلام استاندار وان تركيه مبني بر صدور مجوز براي برگزاري مراسم مذهبي در اين كليساي ارمني آن هم براي يكي دو بار در سال، مقامات جهانگردي تركيه ضمن تكذيب آن اعلام كردند كه كليساي آختامار يكي از موزه هاي تحت نظارت اين وزارت خانه است و صرفاً براي بازديد جهانگردان مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
اين كشمكش‌ها و اخبار ضد و نقيض، آن چنان بالا گرفت كه حتي "اوزدار اوچري"، نماينده مجلس ملي تركيه از استان وان و حزب "صلح و دموكراسي" را وا داشت تا از شخص وزير جهانگردي كشور درباره آينده برگزاري مراسم مذهبي و نصب صليب بر بالاي گنبد كليسا طرح سوال كند. با اوج گيري اين خبر ها سرانجام مقامات وزارت فرهنگ و جهانگردي تركيه با ژستي عوام فريبانه ضمن موافقت با درخواست استاندار استان وان براي برگزاري مراسم مذهبي از خود چهره‌اي "حامي حقوق اقليت‌ها" به نمايش گذاشتند. هرچند تا كنون اطلاعيه اي رسمي از سوي اين وزارت خانه صادر نگشته است اما "مونير كارا اوغلو" استاندار وان با برقراري تماس تلفني با خليفه‌گري ارمنيان استانبول و گفتگو با اسقف آرام آتاشيان جانشين خليفه ارمنيان تركيه تاريخ 19 سپتامبر (28 شهريور) را براي برگزاري مراسم مذهبي در اين كليسا را پيشنهاد كرد كه با استقبال و خرسندي اسقف آتاشيان همراه بود.
از سوي ديگر در ادامه اين خبر روزنامه تركيه اي حريت در شماره 24 مه طي مطلبي نوشت كه وزير فرهنگ و جهانگردي با برگزاري مراسم مذهبي در كليساي آختامار و نصب صليب بر گنبد آن موافقت كرده است.
در واكنش به اين خبر جانشين موقت خليفه ارمنيان تركيه اسقف آتاشيان گفت: كه شخص وي و خليفه در مورد نصب صليب هيچ نامه و يا پيام رسمي دريافت نكرده‌اند. اسقف در اين باره گفته است: " متاسفانه وي در خصوص برگزاري مراسم مذهبي و نيز نصب صليب هيچ مجوز رسمي از سوي مقامات ذي صلاح دريافت نكرده است. اطلاعات و اخبار وي در اين خصوص در حد خبر هاي منتشر شده در جرائد است. اخباري كه ما را بسيار خشنود و خوشحال مي كند".
يادآور مي گردد كه در همان سال 2007 (1386) بعد از اعلام خاتمه كار مرمت و بازسازي اين كليسا، اسقف مسروپ موتافيان خليفه ارمنيان تركيه رسماً از مقامات دولتي درخواست كرده بود تا بر بالاي گنبد اين كليسا صليب نصب گردد. وي بدين منظور دستور ساخت صليبي مخصوص را داده و بعد از آماده شدن، آن را براي استاندار "وان" ارسال كرده بود به اميد روزي كه مقامات تركيه با اين درخواست وي موافقت خواهند كرد.
چگونه كليساي "سورپ خاچ" از تخريب كامل نجات يافت در حالي كه حكام تركيه در چند سال اخير آن هم بعد از به راه انداختن تبليغات گسترده يكي دو كليساي ارمنيان را مورد مرمت و بازسازي قرار دادند در همان ايام صدها ابنيه و از آن جمله كليسا هاي ارمنيان در ارمنستان غربي (شرق تركيه) با خاك يكسان كرده اند. تعدادي از اين بناها با ماشين آلات سنگين و انفجار تخريب گشته اند شماري از آنان به محلي براي نگهداري احشام و پادگان هاي نظامي بدل گشته اند و تعدادي نيز "آثار متعلق به اجداد تركان"؟! و ابنيه مسيحيان گرجستان معرفي شدند تا اصولاً حضور ارمنيان در شرق تركيه به كلي نفي گردد. تا سال 1914 يعني يك سال قبل از قتل عام گسترده ارمنيان در تركيه طبق آمار در اين سرزمين 2538 كليساي ارمني فعاليت مي كرد. و اين در حالي بود كه 451 وانك (كليساي جامع) و 2 هزار مدرسه متعلق به ارمنيان فعاليت داشت. بعد از قتل عام ارمنيان در سال 1915 اين مراكز آموزشي و كليسا ها و وانك هاي ارمنيان آماج تاراج و نابودي توده هاي ناآگاه مردم قرارگرفت. در ادامه اين سياست، حكومت مركزي نيز در طول دهه‌هاي متوالي به بهانه‌ها و با توسل روش هاي مختلف كار تخريب اين ابنيه را ادامه داد تا در ادامه قتل عام ارمنيان، نابودي آثار و ابنيه آنان و به عبارت ديگر قتل عام فرهنگي آنان نيز به سرانجام رسد تا "رد ارمنيان" از اين سرزمين ها به صورت تمام و كمال پاك گردد. در حالي كه با به قدرت رسيدن كمال آتاتورك و امضاي معاهده "لوزان" در 23 ژوئيه سال 1923 حكام تازه به قدرت رسيده، متعهد به رعايت حقوق اقليت هاي ساكن كشور از جمله حفاظت از كليساها، وانك‌ها، مدارس، قبرستان ها و ديگر ابنيه متعلق به آنان شده بود اما عملاً آنان سياست قتل عام و نابودي نياكان خود را پي گير هستند. بدين ترتيب عليرغم تعهدات معاهده لوزان، طبق آمار سال 1974 يونسكو، در كل تركيه 931 كليسا و وانك بر جاي مانده است. بد نيست بدانيد كه طبق اسناد ارائه شده از سوي "آيشه هيسور" تاريخدان ترك از سال 1974 تاكنون از اين مجموعه 464 كليسا به صورت كلي نيست و نابود گرديده است و 252 بناي ديگر با بي توجهي كامل به حال خود رها گرديده تا تخريب گردند. اما جالب است بدانيد كه اتفاقات غير منتظره اي باعث نجات كليساي "آختامار" از تخريب كامل و رهايي از سرنوشت ديگر كليسا‌هاي ويران شده ارمنيان گرديد. براي اطلاع خوانندگان از چند و چون اين وقايع گزيده هايي از ترجمه مقاله "حيلمي ياووز" كه در روزنامه "زمان" چاپ استانبول منتشر گرديد به چاپ مي رسانيم. ياووز در مقاله خود مي نويسد:" در سال 1951 از سوي دولت فهرستي از كليساهاي ارمني كه مي بايست تخريب گردد آماده گرديد كه كليساي آختامار نيز از آن جمله بود. اين كليساي با شكوه و بي نظير در سال 921-915 ميلادي (قرن دهم) به دستور "گاگيك" پادشاه ارمنستان ساخته شده است. همه چيز براي تخريب اين كليسا فراهم گشته بود و تنها آخرين لحظات عمليات تخريب متوقف گرديد".
اما چه اتفاقي روي داد كه كار تخريب متوقف گرديد، مقاله نويس "زمان" به گزيده هايي از كتاب "ياشار كمال" درباره خود اشاره كرده مي نويسد: "در آن سال‌ها (دهه 50 ميلادي) ياشار كمال در نشريه "جمهوريت" مشغول به كار و فعاليت بود وي بر حسب اتفاق به شهر "وان" مي رسد، خبرنگار محلي جمهوريت در ملاقات و گفتگو با ياشار كمال درباره خطري كه كليساي "آختامار" با آن روبرو گشته است به وي مطالبي را بيان مي كند. وي به كمال مي گويد كه او هر آنچه در توان داشته انجام داده اما تاكنون نتوانسته است خطر تخريب را از كليساي "آختامار" دور كند. به گفته اين خبرنگار استاندار "وان" نيز وضعيت مشابه وي را دارد و او نيز قادر به جلوگيري از برنامه تخريب اين كليسا نيست زيرا استاندار دستور اكيد براي ويراني آن دارد".
در ادامه "حيلمي ياووز" مي‌نويسد: "ياشار كمال بعد از شنيدن اين مطالب بلافاصله به "نادر نادي" نماينده وقت مجلس ملي تركيه تلفن مي كند و از وي مي خواهد هر چه سريعتر اقدامي براي ممانعت از اين تخريب به عمل آورد. بعد از اين تماس تلفني ياشار كمال براي جلوگيري از عمليات تخريب به همراه يك پزشك ارتشي كه درجه كاپيتاني داشت راهي جزيره "آختامار" مي گردد، زماني كه ياشار كمال پا به ساحل جزيره مي گذارد مي بيند كارگران كار تخريب كليسا را هنوز شروع نكرده اند اما آنان چند معبد و كليساي كوچك اطراف كليساي مادر (سورپ خاچ) را كاملاً ويران كرده بودند. با ديدن اين موضوع كاپيتان (پزشك) همراه ياشار كمال به كارگران دستور مي دهند تا زمان بازگشت وي آنان حق ندارند هيچ ضربه كلنگي بر كليسا و ابنيه اطراف آن وارد نمايند و خود بلافاصله به ملاقات استاندار "وان" مي روند.
ياشار كمال در كتابش مي نويسد: بعد از اين دستور افسر پزشك، كارگران "خبردار" مي ايستند و كار تخريب متوقف مي‌شود. در همان زمان "نادر نادي" نماينده مجلس درباره وقايع در حال جريان تلفني به "آوني ياشهان" وزير آموزش و پرورش وقت توضيحاتي را ارائه مي‌كند، كه شخص وزير نيز به نوبه خود بلافاصله تلگرافي را با مضمون تخريب را متوقف كنيد براي استاندار وان ارسال مي كند. بدين ترتيب در 25 ژوئيه سال 1951 كليساي سورپ خاچ (آختامار) از تخريب نجات مي يابد.

سفر وزير آموزش و علوم ارمنستان به ايران

دكتر "آرمن آشوتيان"، وزير آموزش و علوم ارمنستان كه به دعوت همتاي ايراني خود براي گسترش همكاري‌هاي دو جانبه، از اول خرداد ماه سفري سه روزه به ايران داشت با رياست جمهوري، وزراي آموزش و پرورش و فرهنگ و آموزش عالي و رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي به طور جداگانه ملاقات كرد. وي همچنين از دانشگاه‌هاي تهران، صنعتي اميركبير و آزاد اسلامي نيز ديدار كرد.
وزير آموزش و علوم ارمنستان در ديدار با دكتر محمود احمدي‌نژاد رييس جمهور كشورمان روابط ارمنستان و ايران را دوستانه و داراي پتانسيل گسترش بيش از پيش توصيف كرد. در اين ملاقات دكتر احمدي نژاد روابط ايران و ارمنستان را صميمي دانست و گفت: ايران و ارمنستان پيوند ناگسستني با يكديگر دارند. رييس جمهوري تقويت همكاري‌هاي علمي و آموزشي را بستر مناسبي براي گسترش مناسبات دوجانبه دانست و گفت: امكانات فراواني بين ايران و ارمنستان وجود دارند كه بايد همه آنها به عنوان مكمل و پشتيبان براي منافع دو ملت استفاده شوند.
از سويي دكتر حميد رضا حاجي بابايي، وزير آموزش و پرورش كشورمان در ديدار صميمانه خود با دكتر آرمن آشوتيان، ضمن اشاره به ارتباط نزديك فرهنگي و تاريخي دو كشور گفت: خطوطي كه كشورها را از يكديگر جدا كرده است، قادر به ايجاد فاصله بين دل‌هاي مردم نيست.
وزير آموزش و پرورش از تشكيل گروه‌هاي كارشناسي مشترك به منظور تبادل تجربيات دو كشور در زمينه‌هاي مختلف استقبال كرد و گفت: ايران آمادگي دارد تا به دانش‌آموزان ارمنستان براي حضور قوي در المپياد ياري رساند.
وي با توجه به پيشرفت‌هاي علمي ايران گفت: معلمان و دانش‌آموزان ما پس از حضور موفق در 8 سال دفاع مقدس، افتخارات ديگري در عرصه‌هاي علمي نظير؛ انرژي هسته‌اي، حضور در فضا و ... خلق نمودند.
در اين ديدار وزير آموزش و علوم ارمنستان نيز ضمن ابراز رضايت از سفر خود و هيات همراه به ايران، خواستار همكاري‌هاي مشترك في‌مابين در زمينه‌هاي تربيت معلم، تبادل دانش‌آموز گردشگر و وسايل كمك آموزشي شد. وي از توجه خوب دولت و وزارت آموزش و پرورش ايران به دانش‌آموزان ارمني زبان ايراني تقدير و تشكر نمود و گفت: ارمنيان ايران از آزادي موجود در اين كشور و خدمات آموزشي كه به آن‌ها ارائه مي‌شود، رضايت دارند.
آشوتيان ضمن دعوت از حاجي بابايي براي سفر به ارمنستان و اشاره به امضاي موافقت‌نامه وزارت آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران با وزارت آموزش و علوم جمهوري ارمنستان در چهار سال گذشته گفت: آمادگي داريم در اين سفر موافقت‌نامه جديدي را به امضاء برسانيم.
كامران دانشجو، وزير فرهنگ و آموزش عالي كشورمان نيز در ديدار جداگانه خود با آرمن آشوتيان، اظهار داشت: با توجه به ديدگاه مشترك ايران و ارمنستان به مسايل علمي، ما آمادگي خود را جهت همكاري‌هاي مشترك علمي و تحقيقاتي مانند تبادل استاد و دانشجو، برگزاري سمينارهاي مشترك علمي، فرصت‌هاي مطالعاتي، اعزام دانشجويان بورسيه و انجام پروژه‌هاي مشترك تحقيقاتي، اجراي اردوهاي علمي-دانشگاهي، حمايت از زبان و ادبيات طرفين، برگزاري نمايشگاه و همكاري‌هاي مشترك در مجامع بين‌المللي همچون يونسكو را اعلام مي‌كنيم.
در اين ديدار وزير آموزش و علوم ارمنستان نيز ضمن دعوت رسمي از وزير علوم،‌ تحقيقات و فن‌آوري به ارمنستان با تاكيد بر افزايش مراودات علمي و پژوهشي بين دو كشور اظهار داشت: ارمنستان در بخش علوم داراي پيشينه مناسبي است كه امروزه در حال به روز كردن اين علوم هستيم تا خودمان را به سطح قابل قبول جهاني برسانيم و در اين خصوص نيز همكاري‌هاي متقابل بين دو كشور مي‌تواند زمينه ساز اين امر باشد.
"مهدي مصطفوي"، مشاور رييس جمهور و رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي نيز در ديدار با وزير آموزش و علوم جمهوري ارمنستان گفت: كرسي زبان و ادبيات فارسي در دانشگاه ايروان و ديگر دانشگاه‌هاي ارمنستان فعال است و در حال حاضر 20 مدرسه آموزش زبان فارسي را در آن كشور برعهده دارند و اين همكاري، عمق تعاملات و فارسي دوستي جامعه ارمنستان و اشتراكات فراوان دو كشور را آشكار مي‌سازد.
وزير آموزش و علوم جمهوري ارمنستان نيز اظهار داشت: از اين كه در همسايگي ملتي هستيم كه از تمدن، فرهنگ و علم جهاني برخوردارند بسيار خوشحاليم.
آشوتيان ضمن تأكيد بر مراودات علمي و پژوهشي و اظهار علاقمندي براي ارائه بورس تحصيلي رشته اسلام شناسي براي دانشجويان ارمني، اظهار اميدواري كرد: در جلسه آينده كه با دعوت رسمي از هيئت ايراني در ارمنستان انجام مي‌پذيرد، موارد مطرح شده اجرايي و عملياتي خواهد شد.

برگزاري پنجمين دوره انتخابات مجلس ملي قراباغ

در 23مه سال‌جاري (1 خرداد) پنجمين دوره انتخابات مجلس ملي جمهوري قراباغ برگزار گرديد. انتخاب 33 عضو اين مجلس به دو روش نسبي و اكثريتي انجام مي گيرد، كه 17 عضو آن از طريق نسبي، يعني رأي به احزاب و 16 عضو نيز از طريق اكثريتي، يعني رأي به افراد انتخاب مي‌شوند. در ضمن احزابي مي‌توانند به عنوان فراكسيون حزبي وارد مجلس شوند كه موفق به كسب حداقل 6 درصد مجموع آرا شده باشند.
سرانجام با پايان يافتن شمارش آراي اين دوره از انتخابات 14 نماينده از "حزب ميهن آزاد"، 8 نماينده از "حزب مردم سالاري"، 6 نماينده از "حزب داشناكسيون" و 5 نماينده مستقل به مجلس ملي قراباغ راه يافتند.
براي نظارت بر روند انتخابات مقامات برگزار كننده ناظراني از چند كشور و سازمان اروپايي، آسيايي و آمريكايي دعوت كرده بودند.
برگزاري پنجمين دوره انتخابات نيز همچون دوره‌هاي پيشين واكنش‌هايي را در پي داشت. گروه مينسك سازمان امنيت و همكاري اروپا، شوراي اروپا، روسيه، تركيه و چند كشور ديگر با صدور بيانيه‌هايي برگزاري اين انتخابات را غير قابل قبول دانسته از به رسميت شناختن آن خودداري كردند.
در واكنش به اين موضع‌گيري‌ها يكي از تحليل‌گران ارمنستاني طي مقاله‌اي با غيرعادلانه و نسنجيده خواندن اين اقدامات، آن را در تضاد با موضع‌گيري‌ها و بيانيه‌هاي قبلي اين سازمان‌هاي بين‌المللي دانست. وي به يكي از اين موارد اشاره كرده مي‌نويسد: "در تاريخ 24 مارس سال 1992 در نشست تكميلي سازمان امنيت و همكاري اروپا (در آن زمان "شوراي امنيت و همكاري اروپا")، كه در هلسينكي فنلاند برگزار گرديد، در خصوص آينده وضعيت حقوقي قراباغ تصميم گرفته شد نشستي مشورتي برگزار گردد كه كشورهاي ارمنستان، آذربايجان، روسيه سفيد، آلمان، ايتاليا، تركيه، فرانسه، چك و سوئد شركت‌كنندگان در آن بودند. در بيانيه پاياني اين نشست در رابطه با حضور نمايندگان قراباغ در روند مذاكرات چنين آمده است: "نمايندگان منتخب و ديگر نمايندگان قراباغ به عنوان طرف ذي‌نفع براي شركت در اين نشست‌ها دعوت خواهند شد".
اين تحليلگر با اشاره به اين بيانيه مي‌نويسد: "اين بيانيه سازمان امنيت و همكاري اروپا در حال حاضر نيز همچنان از ارزش حقوقي برخوردار بوده و سندي معتبر به شمار مي‌رود و از اسناد مهم اين سازمان محسوب مي‌شود. طبق اين سند قرار شد در نشست‌هاي آتي مربوط به قراباغ نمايندگان منتخب آن نيز حضور پيدا كنند. حال اين سئوال مطرح مي‌گردد، اگر برگزاري انتخابات براي تعيين نمايندگان به مثابه نمودي از مردم‌سالاري و حضور و مشاركت عادلانه مردم براي تعيين حق سرنوشت راه حلي مناسب دانسته نمي‌شود! اين سازمان‌ها و كشورهاي محكوم كننده راه حل مناسب خود را براي مشخص كردن نمايندگان قراباغ ارايه دهند".
در ادامه مقاله با ذكر اين مساله كه روساي مشترك گروه مينسك، يعني فرانسه، آمريكا و روسيه نيز بارها اعلام كرده‌اند كه در مرحله مشخصي از روند مذاكرات صلح قراباغ حضور نمايندگان قراباغ غير قابل اجتناب خواهد بود، آمده است: "اين "مرحله مشخص" دير يا زود فرا خواهد رسيد و در آن صورت چه كساني به نمايندگي از قراباغ در مذاكرات شركت خواهند كرد؟ آيا مگر غير از اين است افرادي كه در انتخابات با آراي مستقيم مردم انتخاب مي‌شوند اصلح‌ترين افراد براي حضور در مذاكرات خواهند بود، چه آنان نمايندگان قوه مقننه باشند و يا نمايندگان دولت و به اصطلاح قوه مجريه و شايد هم نمايندگاني از هر دو. همانگونه كه سازمان امنيت و همكاري اروپا در سال 1992 به صراحت اعلام كرده است، حضور نمايندگان قراباغ در مذاكرات براي حل و فصل نهايي مناقشه اجتناب‌ناپذير و لازم است، حال حتي اگر فرض كنيم اين حضور در آخرين مرحله از مذاكرات و براي گذاشتن امضا قراباغ در پاي سند نهايي باشد، باز حضور و نقش نمايندگان قراباغ به ميان مي‌آيد و اين سئوال مطرح مي‌گردد كه اين نمايندگان چه كساني خواهند بود؟!
نويسنده مطلب با اشاره به تاريخچه برگزاري انتخابات در قراباغ پس از آغاز مناقشه در اين منطقه مي‌نويسد: "از سال 1991 تاكنون تغيير دولت، انتخاب رييس جمهور و نمايندگان مجلس و شوراهاي شهري و روستايي در قراباغ تنها و تنها از طريق برگزاري انتخابات و با آراي مستقيم مردم صورت پذيرفته است. اين موضوع براي جمهوري كه هنوز هيچ رسميت بين‌المللي نيافته و بلطبع هيچ كمك اقتصادي و غيره از سازمان‌ها و نهادهاي بين‌المللي دريافت نمي‌كند، دست آورد مهمي محسوب مي‌گردد، اما نهادهاي اروپايي و در وحله نخست شوراي اروپا و نهادهاي وابسته به آن در كنار طرح شعارهاي مردم‌سالارانه و حمايت از دمكراسي برگزاري هر نوع انتخابات در قراباغ را محكوم و آن را غيرقانوني مي‌دانند اين موضع‌گيري بدان معناست كه حتي روستاها و قصبات قراباغ اجازه انتخاب كدخدا و دهدار و شورايار را نيز نخواهند داشت. اين گفته‌ها بيانگر آن است كه به جاي مشاركت مردمي، مسئولين و نمايندگان بر حسب سليقه و به صورت انتصابي و كاملاً جبري تعيين خواهند شد"!
در پايان مقاله، نويسنده ضمن تاكيد و حمايت مجدد از برگزاري انتخابات در قراباغ به مثابه نمود و جلوه‌اي از مردم‌سالاري مي‌نويسد: "هر چند دنياي غرب و هم پيمان استراتژيك ارمنستان يعني روسيه برگزاري انتخابات را محكوم مي‌كنند اما در هر حال رويدادها و تحولات سياسي در قراباغ از ديدگان جهانيان و سازمان‌هاي حقوق بشر مخفي نمي‌ماند. مثلاً سازمان مستقل بين‌المللي حمايت از آزادي و حقوق بشر (سعخعا ئخيثثقب) در گزارش دوره‌اي سال 2010 خود وضعيت رعايت آزادي و حقوق بشر در قراباغ را در قياس با همسايگان آن يعني جمهوري آذريايجان، روسيه، تركيه و ارمنستان در شرايط به مراتب بهتري ارزيابي كرده است.
در خاتمه مقاله نويس اين سئوال معنادار را مطرح مي‌كند: "آيا حقيقتاً دور از انتظار است، كه روزي اين سازمان‌ها حق زندگي مردم قراباغ را نيز زير سئوال ببرند؟".

قتل اسقف كليساي كاتوليك اسكندرون تركيه

خبرگزاري ها روز پنجشنبه 3 ژوئن (13 خرداد) از كشته شدن اسقف كليساي كاتوليك شهر اسكندرون تركيه به ضرب چاقو خبر دادند. "لوگي پادوسه" اسقف كليساي اسكندرون كه از روحانيون بلندپايه كليساي كاتوليك در تركيه محسوب مي‌شد در منزل خود آماج دهها ضربه چاقو قرار گرفته و به هنگام انتقال به بيمارستان جان باخت. ضارب اسقف راننده وي "مراد آلتون" بود كه اندكي بعد از جنايت دستگير شد. اسقف لوگي پادوسه اهل ايتاليا بوده و از 6 سال پيش در كليساي اسكندرون به خدمت مشغول بود. به دنبال وقوع اين جنايت، خانواده قاتل با شركت در يك كنفرانس مطبوعاتي، ضمن تاكيد بر غير سياسي بودن حادثه، اظهار داشتند كه مراد داراي اختلالات رواني است.(؟!) خانم "سلطان آلتون" مادر مراد با چشماني گريان ضمن بيان تاثر عميق خود از اين حادثه، اظهار داشت: "اين حادثه به هيچ وجه جنبه سياسي ندارد و پسرم از يك ماه پيش دچار اختلالات رواني شده و سلامت روحي خود را از دست داده بود." (؟!) در اين حال به نوشته روزنامه "جمهوريت" چاپ تركيه، قاتل اسقف كاتوليك در اعترافات خود گفته است كه قصد داشته است سال پيش "پاپ بنديكت شانزدهم"، رهبر كاتوليك‌هاي جهان را زماني كه در تركيه حضور داشت بكشد اما موفق به انجام اين كار نشده و لذا اسقف لوگي پادوسه را به قتل رسانده است. در واكنش به اخبار منتشره دال بر پريشان حالي قاتل، "ارجان اريش" وكيل كليساي كاتوليك اعلام كرد: "تا روز قتل هيچ نشاني از اختلالات رواني در مراد ديده نشده بود. حال چگونه وي يك روزه دچار اختلال گشت و بيمار شد؟!". ياد آور مي گردد؛ كه قبلاً نيز چندين قتل مشابه در تركيه صورت گرفته است. در فوريه سال 2007 (بهمن 85) يك نوجوان 16 ساله ترك با ورود به كليساي كاتوليك، كشيش "آندرا ساندورو" را در حال نيايش هدف گلوله قرار داده به قتل رساند. در همان ايام سه مسيحي ديگر كه يكي از آنان آلماني بود در چاپخانه‌اي به قتل رسيدند. بر پيكر جان باختگان آثار بيش از 100 ضربه كارد وجود داشت و بدن هر سه آنان تكه تكه شده بود. ارعاب و كشتار روحانيون مسيحي در تركيه بدين‌جا ختم نمي‌شود. نيروهاي امنيتي تركيه در سال 2007 موفق به كشف و خنثي كردن طرح ترور دو شخصيت روحاني ديگر يعني "پاتريارك بطلميوس"، رهبر مذهبي ارتودوكس هاي جهان و "اسقف مسروپ موتافيان"، خليفه ارمنيان تركيه شدند. اين در حالي بود كه در جريان برگزاري مراسم چهلم درگذشت "هراند دينك" روزنامه نگار به قتل رسيده ارمني دو جوان ترك در محوطه كليساي ارمنيان استانبول اقدام به تيراندازي به سوي اسقف موتافيان، خليفه ارمنيان نمودند. و عليرغم آن كه اين دو توسط پليس در محل دستگير شدند اما دادگاه آنان را از اتهام ترور مبرا و حكم به آزادي آنان داد. جالب است بدانيد كه در اكثر موارد پريشاني حالي و صغر سن فرد مهاجم و قاتل از دلايل ارتكاب جنايت محسوب گرديده است.

قديمي ترين كفش چرمي جهان در ارمنستان كشف شد

باستان شناسان، قديمي ترين نمونه كفش چرمي جهان را در غاري در جنوب شرق ارمنستان كشف كرده اند.اين لنگه كفش، با پنج هزار و پانصد سال قدمت، هزار سال پيش از اهرام ثلاثه مصر ساخته و خيلي خوب حفظ شده است. محققان مي گويند اين كفش از يك تكه چرم گاو درست شده است و شكل دوخت آن نشان مي دهد كه قرار بوده كاملا قالب پاي صاحب آن باشد. جزئيات اين كشف جديد در نشريه پلاس وان (Plos van)، چاپ شده است. داخل لنگه كفش پر است از خرده علف و سبزه؛ با اين كه باستان شناسان در مورد نقش سبزه مطمئن نيستند حدس مي زنند كه صاحب كفش احتمالا با پر كردن داخل كفش با سبزه قصد داشته پاي خود را گرم نگه دارد يا اين كه از بي قواره شدن آن جلوگيري كند. محققان در گزارش خود همچنين اذعان كرده اند كه مطمئن نيستند اين كفش را يك زن مي پوشيده يا يك مرد اما به هر حال اندازه اش نسبتاً كوچك است و با معيارهاي امروزي تقريبا با كفش زنانه سايز 37 برابر است. اين لنگه كفش در غار "آرني - 1" (Arni -1)، در نزديكي مرز ارمنستان با ايران و تركيه پيدا شده است. باستان شناسان مي گويند دليل سالم بودن نسبي اين كفش، به رغم سن و سالش، شرايط در داخل اين غار است. هواي داخل اين غار تغيير چنداني نمي كند، خنك و همچنين خشك است. آنها افزودند كه نكته ديگر در باره محل كشف اين كفش اين است كه كف غار با لايه اي از فضولات گوسفند پوشيده شده است. لايه اي از پشكل گوسفند، مانند عايقي محكم از آسيب رسيدن به كفش جلوگيري و آن را چند هزار سال حفظ كرده است. از جمله اشياي باستاني كه در اين غار كشف شده انواع ظروف در دار است كه برخي حاوي گندم، جو، زرد آلو و ساير سبزيجات خوراكي هستند.

ارمنيان در عراق؛ دلتنگي براي ميهن و آينده وابسته به عراق

به قلم: رشيد صوفي -دهوك
هنوز رويدادهايي را كه در دهه دوم قرن بيستم توسط دولت عثماني بر ارمنيان گذشته است در خاطره عده كثيري از ايشان كه براي نجات از ظلم و ستم به گوشه و كنار جهان پناه بردند زنده است. اهالي شهرك "كيسته"، يا همان شهرك ارمني نشيني كه در شهر مرزي "زاخو" در استان "دهوك" در 400 كيلومتري شمال بغداد واقع است، از اين امر مستثني نيستند.
به مرور زمان ارمنيان در اين منطقه اقامت نموده و به بخشي از تاريخ و بافت اجتماعي آن تبديل شدند. اما به رغم آن خاطره‌هايشان پر از صحنه‌هايي از سال‌هاي كوچ اجباري است. با اين حال آن صحنه‌هاي تلخ نتوانستند آرزوي بازگشت به سرزمين آبااجدادي را از بين ببرند.
آنان اكنون عراقي هستند و سرنوشت برخي از ايشان با اقليم كردستان عراق گره خورده است.
ادغام در جامعه جديد
"موراد نيسان"، 95 ساله، در گفت‌وگو با "نيوز ماتيك" مي‌گويد: "كشتار ارمنيان، ربودن زنان و كودكان و مصادره اموالشان به بخشي از زندگي روزمره ترك‌ها تبديل شده بود. ترس از دست دادن زندگي و خانواده پدرم را مجبور ساخت كه به طور مصلحتي اسلام بياورد و پس از آن كه توانست از دست دژخيمان گريخته و در اين جا مأمن يابد بار ديگر به مسيحيت بازگشت".
وي مي‌افزايد: "بين سال‌هاي 1917-1915 ارمنيان ساكن "شرناخ"، "وان" و "بيتليس" به زاخو پناه آوردند، كه در اين جا از سوي مردم منطقه مورد استقبال و حمايت قرار گرفتند".
موراد نيسان مي‌گويد: "ارمنيان پناه‌جو به زودي با اهالي منطقه ادغام شده و فعالانه در صنايع و پيشه‌هاي محلي مشاركت نموده و به ويژه نقش موثري در توليد لباس سنتي كردي بر عهده گرفتند".
امور و آرزوهاي جامعه ارمني
شهرك كيسته در زاخو مركز اسكان عمده ارمنيان در استان دهوك است. كليساي "مريم باكره" ارمنيان در سال 1923 در اين منطقه بنا شده است. همچنين دو روستاي ارمني‌نشين "افزروك" و "هوريزك"، كه در سال‌هاي اخير بازسازي شده است نيز قابل مشاهده است.
"ايشخان ملكون سركيسيان" رييس هيئت اداري جامعه ارمني زاخو در گفت‌وگو با "نيوز ماتيك" مي‌گويد: "وظيفه عمده اين هيئت اداره امور جامعه ارمني در زمينه‌هاي اجتماعي و پرورشي است و هماهنگي با مقامات دولتي و مديريت مسقلات و املاك و به طور كلي موقوفات كليساي ارمني است. اعضاي اين هيئت هر چهار سال يك بار انتخاب مي‌شوند".
سركيسيان مي‌افزايد: "در كل استان دهوك حدود 380 خانواده ارمني زندگي مي‌كنند، كه در امور تجاري و پيشه‌وري، صنايع دستي و بعضي از ايشان نيز در دواير دولتي مشغول به كار هستند".
رييس هيئت اداري كليساي ارمني اشاره مي‌كند كه وزارت آموزش و پرورش حكومت اقليم كردستان عراق سه باب مدرسه رسمي خاص ارمنيان تأسيس نموده، كه در آن ها به زبان مادري تدريس مي‌شود. همچنين برنامه‌هاي راديويي مخصوص به زبان ارمني از راديوي محلي شهر زاخو پخش مي‌شود.
سركيسيان مي‌گويد: "هيئت اداري تلاش مي‌كند كه يك مركز فرهنگي ارمني تأسيس كند، اما در حال حاضر به دليل كمبود كادر توانا اين مهم قابل اجرا نيست".
تحكيم روابط با مام ميهن
سركيسيان مي‌گويد: "روابط با ارمنستان از طريق كليساي ارمني است. ارمنيان ساكن اقليم كردستان عراق وابسته به كليساي مرسلي ارمني هستند، كه مركزيت آن در "اجميادزين مقدس" (ارمنستان) است. اما به لحاظ اجتماعي، ارمنيان بخشي از جامعه كردستان بوده و آينده ايشان نيز با آينده اقليم كردستان عراق گره خورده است".
"وازگن هارييك"، 40 ساله، مبل ساز، نيز مي‌گويد: من در راه تحكيم روابط با مام ميهن تلاش مي‌كنم. وي مي‌افزايد: من در سال 2005 به ارمنستان سفر كرده، در آنجا ازدواج كردم و اكنون با همسرم در شهر زاخو زندگي مي‌كنم.
او مي‌گويد برخي از جوانان ما به ارمنستان رفتند و در آنجا تشكيل خانواده دادند اما به دليل وضع نا به سامان اقتصادي در آنجا نماندند. اما من زادگاهم، زاخو را دوست دارم و نمي‌خواهم آن را ترك كنم. من خود را بخشي از آن مي‌دانم.
حقوقي كه قانون اساسي تضمين كرده است خانم "بايدزار ملكو" نماينده ارمنيان و كلداني‌ها در پارلمان اقليم كردستان عراق در مصاحبه با خبرگزاري "نيوز ماتيك" مي‌گويد: در پيش‌نويس قانون اساسي اقليم آمده است: "جامعه ارمني بخشي از كل اقليم كردستان است"، در حالي كه در قانون اساسي عراق با ارمنيان عادلانه برخورد نشده است. ايشان مي افزايد:علي‌رغم وجود بيش از بيست هزار ارمني در عراق در قانون اساسي آن از آنان ياد نشده است. وي يادآور مي‌شود كه در دهه نود قرن گذشته عده كثيري از خانوادهاي ارمني به دليل اوضاع نا به هنجار اقتصادي به كشورهاي اروپايي و آمريكا مهاجرت كرده‌اند، كه اين امر تأثير منفي بر جامعه ما داشت چرا كه باعث فرار مغزها چه به لحاظ علمي و چه صنعتي گرديد. خانم ملكو از تلاش برخي گروه‌هاي افراطي براي توسعه افكار تندروانه انتقاد كرده و گفت: اين نوع حركت‌ها به ويژه در ميان اقليت‌ها تأثيرات منفي مي‌گذارد. وي اظهار داشت: به دليل رفتارهاي افراطي نزديك به 150 خانواده ارمني از بغداد، موصل و بصره به منطقه دهوك نقل مكان كرده‌اند و به همين دليل نيز آينده ارمنيان منطقه به توسعه اقليم كردستان وابسته است. و هر گونه توسعه اقتصادي، سياسي و اجتماعي اقليم بر ارمنيان نيز تأثير مي‌گذارد. شايان ذكر است؛ برخي از منابع تاريخي ترجيح مي‌دهند پيدايش ارمنيان در عراق را به قبل از ميلاد مسيح، زماني كه تعدادي از تجار ارمني در شهر باستاني بابل مستقر شده بودند ربط دهند. اما حقيقت آن است كه بزرگترين كوچ ارمنيان به عراق به سال هاي مياني دهه دوم قرن گذشته كه قتل‌عام ارمنيان توسط دولت تركيه به اجرا گذاشته شد و بر اساس منابع ارمني بيش از يك و نيم ميليون نفر در آن كشته شدند بر مي‌گردد. در حال حاضر جمعيت ارمنيان عراق بيش از بيست هزار نفر است، كه در استان‌هاي بغداد، دهوك، موصل، كركوك و بصره زندگي مي‌كنند.

مبارز احمداوغلو : در مناطق اشغالي آذربايجان مقادير زيادي تكنولوژي نظامي ايراني موجود است (؟!)

"مبارز احمداوغلو"، رييس مركز اطلاع رساني سياسي جمهوري آذربايجان به خبرگزاري "ترند" اين جمهوري گفت: "دليل اصلي بيانات اخير رهبران مذهبي ايران مبني بر تخريب مساجد در باكو و دخالت در امور داخلي جمهوري آذربايجان، مربوط به اين است كه ايران در آينده‌اي نزديك نخواهد توانست در مسئله حل مناقشه قراباغ كوهستاني ميانجي‌گري كند". احمداوغلو افزود: "ايران به طور غير مستقيم سخن مي‌گويد. در مناطق اشغالي آذربايجان مقادير زيادي تجهيزات نظامي ايراني موجود است. (؟!) در اين مناطق كارشناسان ايراني براي ارمنستان افزارها و سيستم‌هاي امنيتي- اطلاعاتي نصب كرده‌اند". اين به اصطلاح كارشناس جمهوري آذربايجان در ادامه داستان‌سرايي‌هايش به خبرگزاري ترند گفته است: "اگر در آينده نزديك مناطق اشغال شده آزاد شود، فعاليت‌ها و حضور ايران در اين مناطق برملا خواهد شد، به همين خاطر نيز ايران افراد مذهبي در آذربايجان را تحريك مي‌كند. مذهبيون و گروه‌هاي مذهبي آذربايجاني كه به عنوان ستون پنجم ايران (؟!) به شمار مي‌روند نه تنها با روحانيون مذهبي ايران رابطه دارند، بلكه با سازمان اطلاعات آن كشور نيز همكاري مي‌كنند. (؟!) سازمان اطلاعات ايران با كمك مؤمنان جمهوري آذربايجان و از طريق رهبران مذهبي ايران اطلاعات جمع‌آوري مي‌كند". اين به اصطلاح كارشناس سياسي، ضمن تأكيد بر آن كه براي گروه‌هاي مذهبي آذربايجان مسأله مساجد داراي منافع دوگانه است، مي‌گويد: "اولاً آنها مي‌خواهند از طريق ايران بر دولت آذربايجان فشار آورند. زيرا كه بر اساس دلايل شخصي از حكومت فعلي رضايت ندارند. ثانياً، مسجد براي آنها راهي براي به دست آوردن پول است". احمداوغلو در پايان سخنان خود خطاب به مراجع بلندپايه ايران گفت: "رهبران مذهبي رسمي ايران بايد بدانند، كه حمايت از چنين اشخاصي مي‌تواند بر روابط ايران و آذربايجان تاثير منفي بگذارد".

افتتاح كرسي زبان و ادبيات ارمني

دانشگاه "ارجييس" قيصريه تركيه اقدام به افتتاح كرسي زبان و ادبيات ارمني در آن دانشگاه نمود. به گزارش خبرگزاري "آناتولي" تركيه، به غير از ارمني، زبان و ادبيات عبري نيز در اين دانشگاه تدريس خواهد شد. قابل ذكر است كه در چند سال اخير چند دانشگاه ديگر تركيه گام‌هاي مشابه‌اي برداشته‌اند. بيشتر توجه اين دانشگاه‌ها بر آموزش ادبيات و زبان ارمني متمركز شده است. عمده مشكل اكثر اين دانشگاه‌ها نبود اساتيد مجرب و كار آزموده در تركيه بوده است. اين دانشگاه‌ها براي جبران اين كمبود اقدام به جلب و استخدام اساتيد از جمهوري آذربايجان كرده‌اند. طبق اين گزارش در چند سال اخير جوانان نرك تمايل بيشتري براي ياد گيري و آموزش ادبيات و زبان ارمني از خود نشان مي‌دهند. يادآور مي‌گردد كه كرسي ادبيات و زبان تركي در دانشكده زبان دانشگاه دولتي ايروان از دهها سال پيش تاكنون مشغول فعاليت بوده و تاكنون اساتيد و كارشناسان بسياري از آن فارغ‌التحصيل شده‌اند.

اسناد جديد

در ادامه جلسه دادرسي پرونده قتل "هراند دينك" روزنامه، نگار و سردبير مقتول هفته نامه ارمني "آگوس" كه در تاريخ 10 مه (20 ارديبهشت) در شعبه 14 دادگاه جرائم بزرگ استانبول برگزار گرديد، اسناد و شواهد جديدي در خصوص اين پرونده هويدا گرديد. در جريان اين دادرسي مكالمات تلفني چند تن از متهمان پرونده با 6 تن ازاعضاي تشكيلات "ارگنه كن" كه توسط نيروهاي امنيتي تركيه ضبط شده بود به سمع دادگاه رسيد.
در اين جلسه همچنين شاهدي كه در زمان قتل دينك در محل وقوع جنايت حضور داشت به اداي شهادت پرداخت. اين شاهد كه قرار بود در جريان جلسه قبلي دادگاه مورخ 8 فوريه (19 بهمن 88) به اداي شهادت بپردازد به دليل مضحك آنچه "فراموشي پليس براي آوردن وي به دادگاه" عنوان شده، نتوانسته بود در دادگاه حضور يابد. جالب اينكه به دليل عدم تسلط كافي اين شاهد به زبان تركي، مترجم وي نيز به سرنوشت مشابه‌اي گرفتار آمده بود. به نوشته روزنامه "راديكال" چاپ استانبول "شاهد ناشناس" كه به احتمال زياد ارمني است شهادت داده كه در قتل هراند دينك 5 نفر مشاركت داشته‌اند كه دو تن از آنان اقدام به تير اندازي به سوي مقتول نموده‌اند. تا پيش از شهادت اين شاهد گفته مي‌شد كه "اوگيون ساماست" قاتل 17 ساله دينك به تنهايي اقدام به اين جنايت كرده است. از سوي ديگر از محتواي مكالمات تلفني قاتل و همدستانش مشخص شده است، كه تشكيلات شبه نظامي "ارگنه كن" كه تاكنون ده‌ها تن از اعضاي آن به اتهام قتل، انفجار و انجام عمليات تروريستي و طرح‌ريزي كودتا عليه دولت اردوغان دستگير شده‌اند در كشتن هراند دينك نقش اساسي ايفا كرده‌اند. يادآور مي‌گردد؛ كه اكثر اعضاي دستگير شده "ارگنه كن" از نظاميان و كادرهاي ارتش و سازمان‌هاي امنيتي تركيه بوده‌اند. تاكنون نزديك به 60 تن ازاعضاي اين تشكيلات دستگير شده‌اند. با گذشت بيش از 3 سال از ترور هراند دينك هنوز هيچ خبر جديدي از طراحان و مسببين اصلي اين جنايت برملا نشده است. به گفته خانم "فتحيه چتين"، از وكلاي خانواده دينك علي‌رغم گذشت اين همه مدت اين پرونده هنوز در همان مرحله مقدماتي قرار دارد و در حقيقت مسئولان اصلي اين جنايت هنوز در آزادي به سر مي‌برند.

نقش آلمان در قتل‌عام ارمنيان را نمي توان انكار كرد

"آلمان نقش ويژه اي در قتل‌عام ارمنيان ايفا كرده است". اين بخشي از سخنان "رجب مراشلي" تاريخدان كرد است، كه در خلال كنفرانس بررسي قتل عام ارمنيان كه از سوي انجمن ارمنيان دمكرات بلژيك برگزار شده بود، بيان گرديد. به گزارش خبرگزاري "فيرات" تركيه، در اين كنفرانس كه در تاريخ 2 مه (12 ارديبهشت) در بروكسل برگزار گرديد، "رجب مراشلي" طي سخناني به بررسي ابعاد قتل‌عام ارمنيان پرداخته، گفت: "در سال 1915 ترك‌هاي جوان قتل‌عام را به انجام رساندند. در آن سال‌ها آلمان همكاري و روابط حسنه و بسيار نزديكي با دولت ترك‌هاي جوان داشت. ترك‌هاي جوان در طراحي قتل‌عام بيش از همه از كمك‌هاي آلمان برخوردار بودند و لذا غير قابل قبول و محال به نظر مي‌رسد كه دولت وقت آلمان از طرح‌ريزي قتل‌عام ارمنيان مطلع نبوده باشد. رجب مرشلي از تاريخدانان به نام كرد است، كه بعد از 25 سال تحقيق و بررسي كتابي تحت عنوان "جنبش ملي ارمنيان و قتل‌عام سال 1915" را به رشته تحرير در آورد. در اين كتاب ارزشمند مراشلي مي‌نويسد: "آنچه از سوي دولت عثماني عليه ارمنيان به مرحله اجرا گذاشته شد قتل‌عام بود و دولت تركيه در قبال آن مقصر و پاسخگو است. اين يك واقعيت مسلم و غير قابل انكار است. قتل‌عام هيچ دليل و منطقي را نمي‌پذيرد. قتل‌عام ارمنيان جنايتي بس بزرگ عليه بشريت بوده است، كه مي‌بايست از سوي جهانيان محكوم گردد".

كناره‌گيري رهبر حزب مخالف

"دنيز بايكال"، رهبر اصلي‌ترين حزب مخالف دولت حاكم تركيه پس از چهار دهه فعاليت سياسي از مقام خود كناره‌گيري كرد. دنيز بايكال قبل از استعفا در نشستي خبري دولت تركيه را به طراحي توطئه‌اي سياسي عليه خود متهم كرد. كناره‌گيري بايكال از مقام خود، در پي انتشار تصاويري ويديويي در اينترنت و رسوايي جنسي رخ داد كه از رابطه غير اخلاقي وي با يك نماينده زن اين حزب در مجلس اين كشور پرده بر مي‌داشت. بايكال 71 ساله و نظامي بازنشسته در اين نشست خبري افزود: "اين يك فيلم مستهجن نيست، اين يك توطئه است. افرادي كه اين توطئه را چيده‌اند، اهداف و مقاصد سياسي خاصي را دنبال مي‌كنند". وي همچنين گفت: "من از رهبري حزب جمهوري‌خواه خلق استعفا مي‌دهم اما استعفاي من به اين معنا نيست كه من به اين توطئه سر مي‌سپرم يا از آن مي‌گريزم. بر عكس، اين توطئه تنها يك چالش است". بايكال، رهبر حزب سكولار جمهوري‌خواه خلق تركيه تاكنون اتهامات وارده مبني بر وجود رابطه غير اخلاقي با يكي از نمايندگان زن را نه انكار و نه بدان اعتراف كرده است. گفتني است، "رجب طيب اردوغان"، نخست وزير تركيه به مقامات سازمان اطلاعات تركيه دستور داده است تا مراتب انتشار اينترنتي اين تصاوير ويدئويي را مورد تحقيق و تفحص قرار دهند. كارشناسان امور سياسي تركيه معتقدند حزب حاكم و شخص اردوغان در پشت اين قضيه قرار دارند، زيرا حذف رقيبي كهنه‌كار از عرصه سياسي مي‌تواند راه را براي ترك تازي اردوغان بيش از پيش فراهم آورد. از سوي ديگر به دنبال كناره‌گيري دنيس بايكال، "كمال كيليچداراوغلو"، نماينده پيشين مجلس به رياست "حزب جمهوري‌خواه خلق" برگزيده شد. كيليچداراوغلو، 62 ساله و نماينده سابق استانبول در مجلس، در انتخابات درون حزبي به عنوان هفتمين رهبر حزب برگزيده شد.

وزير امور خارجه آرژانتين: "واقعيت قتل‌عام ارمنيان غير قابل شك است"

وزير امور خارجه و تجارت خارجي و امور ديني آرژانتين در ملاقات با رييس جمهور ارمنستان بر آمادگي آرژانتين براي توسعه همكاري با ايروان خصوصاً در عرصه كشاورزي تاكيد ورزيد.
در اين ملاقات كه اواسط ماه مه (ارديبهست) در ايروان انجام گرفت، "خورخه تايانا"، وزير امور خارجه آرژانتين با تاكيد مجدد بر اين اينكه موضع كشورش در خصوص قتل‌عام ارمنيان واضع و صريح است، گفت: "واقعييت قتل‌عام ارمنيان غير قابل انكار است و نمي‌توان درباره وقوع آن شك و ترديد كرد".
در اين ديدار سركسيان، رييس جمهور ارمنستان ضمن تبريك 200-مين سالگرد استقلال آرژانتين به ملت و دولت اين كشور از حسن رفتار و احترام آنان در قبال جامعه اقليت ارمني اين كشور تشكر و سپاس گذاري كرد. وزيرامور خارجه آرژانتين نيز با مهم دانستن توسعه روابط با ايروان گفت، افتتاح اولين سفارت آرژانتين در قفقاز در كشور دوست و برادر ارمنستان بيانگر اهميتي است كه بوينوس آيرس براي گسترش اين روابط قايل مي‌باشد. درخلال سفر "خورخه تايانا" ساختمان جديد سفارت آرژانتين در ايروان نيز افتتاح گرديد.
ياد آور مي‌گردد؛ آرژانتين از اولين كشورهاي است كه ضمن به رسميت شناختن واقعيت قتل‌عام ارمنيان آن را محكوم كرده و صراحتاً از حقوق حقه ملت ارمني اعلام حمايت كرده است. در حال
حاضر جمعيتي يكصد هزار نفري از ارمنيان در آرژانتين زندگي مي‌كنند.

موضع ايران در قبال انتخابات پارلماني قراباغ

سخنگوي وزارت امور خارجه كشورمان اعلام كرد: ايران انتخابات پارلماني قراباغ را به رسميت نمي‌شناسد. رامين مهمانپرست روز سه‌شنبه 4خرداد در پاسخ به سئوالي در خصوص ديدگاه تهران در ارتباط با برگزاري انتخابات پارلماني در قراباغ گفت: "جمهوري اسلامي ايران برگزاري انتخابات در قراباغ را به رسميت نمي‌شناسد". وي ضمن رد اخبار منتشره مبني بر حضور ناظراني از سوي جمهوري اسلامي ايران در انتخابات قراباغ، تاكيد كرد: هيچ فردي از سوي ايران به عنوان ناظر در انتخابات شركت نكرده است. از سوي ديگر در پي انتشار خبرهايي در چند نشريه جمهوري آذربايجان مبني بر حضور فردي ايراني به عنوان ناظر در اين انتخابات، سيماي آذري شيكه بين‌المللي "سحر" در تاريخ 3 خرداد در برنامه شامگاهي خود گفتگويي با "ميرقاسم مومني"، (فرد ايراني مورد نظر رسانه‌هاي جمهوري آذربايجان) انجام داد. مومني در اين مصاحبه با بي اساس دانستن اين خبرها و ضمن تأكيد بر اين كه به هيچ وجه به عنوان ناظر انتخابات در قراباغ حضور نداشته است، مي‌گويد: "انتشار اين خبر دروغ، ناشي از تلاش رسانه‌هاي ارمني و برخي از رسانه‌هاي آذري براي جلوگيري از توسعه مناسبات دوستانه تهران و باكو است". بي شك جنجال‌افكني و مواضع خصمانه اخير رسانه‌هاي جمهوري آذربايجان عليه ايران و طرح موضوع حضور يك فرد ايراني به عنوان ناظر در انتخابات قراباغ نمي‌تواند صرفاً واكنش عادي باكو در جهت سياست منزوي كردن جمهوري قراباغ و شكستن مقاومت و اراده آنان براي رسيدن به شناسايي بين‌اللملي تلقي گردد زيرا در اين انتخابات كه در تاريخ 23 مه (1 خرداد) برگزار گرديد 114 ناظر از 14 كشور حضور داشتند و چنين فرافكني و هوچي‌گري رسانه‌اي در مورد هيچ يك از اين دهها تن صورت نگرفت. هدف از اين اقدامات كه از مدتها قبل از سوي محافل پان‌تركيستي و رسانه‌هاي وابسته به آنان در جمهوري آذربايجان اوج گرفته است هرچند به ظاهر عليه سياست‌هاي ارمنيان و ارمنستان بوده، اما ماهيتي كاملاً ضد ايراني دارد. هدف پان‌تركيست‌ها از اين اقدامات كه در مناسبت‌ها و بهانه‌هاي مختلف با رنگ و لعاب‌هاي گوناگون انجام مي‌گيرد فراهم آوردن هر چه بيشتر زمينه رشد و ترويج افكار نژادپرستانه و پان‌تركيستي در اين جمهوري و خصوصاً كشورهاي منطقه و از آن جمله ايران و نيز زدودن نقش و تاثير سازنده جمهوري اسلامي ايران در مسائل و تحولات منطقه‌اي از جمله مناقشه قراباغ مي‌باشد.

سركسيان: "جايگزين ديگري براي انتخابات وجود ندارد"

"ژوزه مانوئل باروزو"، رييس كميسيون اروپا از ارمنستان و تركيه خواست تا ديالوگ آشتي ميان دو كشور را ادامه دهند. وي در پايان ملاقات با "سرژ سركيسيان"، رييس جمهور ارمنستان كه در تاريخ 26 مه (5 خرداد) در بروكسل صورت گرفت، در كنفرانس مطبوعاتي گفت: "من از طرفين دعوت مي‌كنم كه به ديالوگ بدون پيش شرط و در چارچوب زماني معقول ادامه دهند". سرژ سركسيان نيز با اشاره به تلاش‌هاي گروه مينسك و دورنماي فعاليت‌هاي آن گفت: "كارها و فعاليت‌هاي بسيار مهمي پيش روي اين گروه قرار دارد كه اراده جدي طرفين براي حل و فصل اختلافات و داشتن توان اتخاذ تصميمات مشكل را طلب مي‌كند. ارمنستان به كنار نهادن و خروج از چارچوب مذاكرات واقعي و انجام اقدامات نمايشي مرحله‌اي در اين سو و آن سوي جهان اعتقادي ندارد". سركسيان افزود: "با حضور و مشاركت دولت قانوني قراباغ و ارتقاي نقش آن مي‌توان تحولي كيفي و مرحله‌اي جديد در روند مذاكرات پديد آورد". سركسيان در خصوص موضوع برگزاري انتخابات مجلس قراباغ گفت: "اينك ده‌ها سال است كه مردم قراباغ با برپايي انتخابات دولت قانوني خود را انتخاب مي‌كنند. بلطبع در اين ساليان نهادهاي مختلفي و از آن جمله شوراي اروپا اعلام مي‌كنند كه اين انتخابات را به رسميت نمي‌شناسند، مسئله‌اي كه براي ما غيرعادي است، اما با اين حال ما سعي كرديم علل آن را درك نماييم. اما بايد نقطه نظرات ما نيز مد نظر قرار گيرد. ما يقين داريم كه جايگزين ديگري براي انتخابات وجود ندارد. شايد جايگزين ديگر همانا رهبري قراباغ توسط نيروهاي نظامي است، اما ما مخالف چنين امري هستيم. لذا به نظر ما موضوع برگزاري انتخابات عادلانه و دمكراتيك از سوي مردم قراباغ امري عادي و طبيعي است". رييس كميسيون اروپا در پاسخ به اين سئوال كه شيوه و مدل اداره قراباغ تا به رسميت شناخته شدن استقلال آن از سوي دول مختلف چگونه بايد باشد، گفت: "ما همچنان به حمايت خود از راه حل‌هاي سياسي و به ميانجي‌گري گروه مينسك ادامه خواهيم داد. ما فكر مي‌كنيم براي رسيدن به راه حل نهايي بايد همه اصول و نكات اساسي از جمله حق بازگشت آوارگان و حق تملك مايملك، حق تعيين سرنوشت و همچنين ضمانت‌هاي امنيتي و خروج نيروهاي نظامي از منطقه مد نظر گرفته شود". ياد آور مي‌گردد كه ميان ارمنستان و تركيه روابط سياسي رسمي وجود ندارد و مرز زميني ميان دو كشور از سال 1993 به طور يكجانبه از سوي آنكارا در حمايت از جمهوري آذربايجان در جنگ با ارمنيان قراباغ مسدود شده است. تركيه براي بازگشايي مرز و برقراري روابط دوجانبه پيش شرط‌هايي دارد كه از جمله آنها انصراف ارمنستان از سياست به رسميت شناختن بين‌المللي واقعيت قتل‌عام ارمنيان و گردن نهادن بر خواست‌هاي باكو در مناقشه قراباغ مي‌باشد.

مباحث خصوصي" !؟

" اخيراً معاون وزير امور خارجه جمهوري آذربايجان در رأس هياتي چند نفره راهي اسراييل شده و ملاقات‌هايي با مقامات دولتي و روساي چند سازمان يهودي انجام داد. علي‌رغم اهميت اين ملاقات‌ها خبري در باره آن‌ها در رسانه‌هاي جمهوري آذربايجان منتشر نشد. "آراز عظيم‌اف" كه در راس اين هيات راهي بيت‌المقدس شده بود در تاريخ 6 مه (16 ارديبهشت) با حضور در دفتر سازمان اجتماعي اسراييلي-آمريكايي (زشحهش) با "ونتي زينگري"، مديركل روابط خارجي اين سازمان و "ديويد ترولمن"، مديركل اين تشكيلات ديدار و گفتگو كرد. به گزارش رسانه‌هاي اسراييلي "ترولمن" درباره جزييات اين ملاقات به خبرنگاران گفته است، كه "مباحث ملاقات وي با عظيم‌اف كاملاً خصوصي بوده و قابل طرح و انتشار رسانه‌اي نيست". وي افزوده است: "از اين به بعد چنين ملاقات‌هاي به صورت دوره‌اي برگزار خواهد شد". به گزارش اين رسانه‌ها كليات مفاد اين "مباحث خصوصي" شامل نكات زير بوده است. باكو از قدرت گرفتن لابي ارمني در آمريكا ناخرسند است و لذا تلاش مي‌كند سازمان‌هاي قدرتمند لابي يهوديان را كه از نفوذ و قدرت خوبي در آمريكا برخوردار هستند را به سمت خود جلب كند. باكو مي‌خواهد با كمك سازمان‌هاي يهودي در مجلس سنا و كنگره آمريكا تصميماتي اتخاذ گردد كه به نفع جمهوري آذريايجان باشد. جلب كمك‌ها و حمايت‌هاي بيشتر اقتصادي و سياسي واشنگتن از اهداف ديگر باكو است. آنان همچنين خواهان آنند كه لابي يهوديان با نفوذ در مجالس آمريكا از ميزان كمك‌هاي مالي اعطايي واشنگتن به ايروان و استپاناكرد بكاهند. به گزارش منابع خبري اسراييلي، سازمان‌هاي يهودي البته مي‌توانند ياري رسان باكو باشند، اما تل‌آويو در قبال آن مطمئناً انتظارات خاص خود را خواهد داشت. مثلاً اسراييل در رابطه با همسايه جنوبي آذربايجان يعني جمهوري اسلامي ايران درخواست‌هايي را طرح خواهد كرد، كه دولتمردان باكو ناچارند براي تحقق آن‌ها توجه كافي مبذول دارند. در باره جزئيات اين درخواست‌ها هنوز خبر موثقي منتشر نشده است، اما با در نظر گرفتن حضور روزافزون شركت‌هاي تجاري اسراييلي در جمهوري آذربايجان و رشد فوق‌العاده مبادلات تجاري ميان دو كشور مي‌توان اين مسئله را يكي از درخواست‌هاي طرف اسراييلي دانست و اما همكاري‌هاي گسترده‌تر اطلاعاتي و امنيتي و حضور ماموران اطلاعاتي اسراييلي در نزديكي مرزهاي شمالي ايران بدون شك از خواست‌هاي مقامات اين رژيم خواهد بود، مسئله اي كه تاكنون باكو سخاوتمندانه بدان جواب مثبت داده است.

"مهمانپرست" در گرجستان

"رامين مهمانپرست"، سخنگوي وزارت امور خارجه كشورمان كه به دعوت همتاي گرجي خود در آخرين روز ارديبهشت ماه در راس يك هيات رسانه‌اي به تفليس سفر كرده بود، در كنفرانسي مطبوعاتي كه در محل اقامت هيات ايراني برگزار شد به سوالات خبرنگاران پاسخ گفت.
مهمانپرست با خوب توصيف كردن سطح روابط ايران و گرجستان، گفت: "ما معتقديم كه همكاري دو كشور در بخش‌هاي اقتصادي بخصوص در بخش انرژي و كشاورزي قابل توسعه است". وي در رابطه با سفر وزير امور خارجه ايران به تفليس اظهار داشت: "بعد از سفر وزير امور خارجه گرجستان به ايران اميدواريم كه در يك ماه آينده (ژوئن-تير) شاهد سفر وزير امور خارجه ايران به گرجستان، كه براساس دعوت همتاي خود صورت مي‌گيرد باشيم". دستيار ارشد وزير امور خارجه در خصوص سفر رييس جمهور ايران به گرجستان خاطرنشان كرد: "تاكنون دو بار رييس جمهور گرجستان براي سفر رييس جمهور ايران به اين كشور دعوت‌هايي را انجام داده است كه اميدواريم با سفر نخست وزير گرجستان به ايران بتوانيم براي تحقق اين سفر نيز برنامه‌ريزي كنيم. مهمانپرست در رابطه با موضع كشورمان در حل مناقشه قراباغ گفت: "سياست خارجي ايران همواره بر رفع تمامي تنش‌هاي منطقه‌اي، ايجاد صلح و ثبات استوار بوده است". وي افزود: "ما مناقشه قرا‌باغ را اختلافي ميان كشورهاي ارمنستان و آذربايجان تلقي مي‌كنيم و گمان مي‌كنيم بهترين راه حل براي حل اين مناقشه گفت‌و‌گو و تفاهم است. البته ما آماده ارايه كمك‌هاي خود براي حل و فصل اين موضوع هستيم". مهمانپرست در مدت اقامت خود در گرجستان با "ايليايدوم" ، اسقف اعظم گرجستان نيز ديدار كرد. در اين ديدار كه هفتم خرداد ماه انجام شد، آخرين وضعيت روابط سياسي و فرهنگي دو كشور و اهميت روابط مورد بحث و بررسي قرار گرفت. هيات رسانه‌اي ايران طي اقامت در تفليس از تعدادي از شبكه‌هاي تلويزيوني و خبرگزاري‌هاي گرجستان ديدار كرد.