۱۳۸۷ دی ۸, یکشنبه

عذرخواهي روشنفكران تركيه از ارامنه

گروهي از روشنفكران و روزنامه‌نگاران تركيه با برپا كردن يك طومار مجازي (كمپين) در شبكه اينترنت ، بابت آنچه كه "ظلم عليه ارامنه و كوچاندن اجباري آنان از منطقه آناتولي در اواخر دوره امپراطوري عثماني" و "مصيبت بزرگ" تلقي شده، به نام خود از ارمنيان عذرخواهي كردند.
در اين طومار كه در ابتدا با بيش از 200 امضا در تاريخ 15 دسامبر (25 آذر) با عنوان "ما عذرخواهي مي كنيم" در اينترنت انتشار يافت، آمده است: "وجدان من اجازه نمي‌دهد مصيبت بزرگي را كه ارامنه عثماني در سال 1915 دچار آن شدند را انكار كنم. من اين بي عدالتي را نفي مي كنم و خود را در احساسات و آلام برادران و خواهران ارمني خود شريك مي دانم و به نوبه خود از آنان پوزش مي‌طلبم".
"چنگيز آكتار" استاد دانشگاه "باغچه شهر" استانبول و از چهره‌هاي سرشناس تركيه به عنوان يكي از بانيان اين حركت به شبكه خبري "ان.تي.وي" تركيه گفته است: "اقدام ما ماهيت شخصي دارد و كسي را پايبند نمي‌كند".
پروفسور "باسكين اوران" استاد سرشناس روابط بين‌الملل تركيه و از امضا كنندگان اين طومار نيز در اين خصوص مي‌گويد: "من به عنوان يك شهروند تركيه از وقوع اين حادثه اسفبار عذرخواهي مي‌كنم. هركس ديگري نيز با رجوع به وجدانش مي‌تواند عذرخواهي كند و يا وقوع چنين حادثه‌اي را انكار نمايد".
در كمتر از 24 ساعت بعد از انتشار خبر ايجاد اين طومار مجازي در تركيه شمار امضا كنندگان آن از مرز 7500 تن گذشت و طبق آخرين خبر تعداد امضا كنندگان به 24 هزار نفر رسيده است.

انتقاد اردوغان از روشنفكران تركيه

با اوج گيري اين حركت واكنش‌هايي از سوي محافل سياسي و نظامي تركيه پديدار گشت. نخست وزير تركيه ضمن انتقاد از روشنفكران اين كشور در به راه انداختن اين سايت و جمع آوري طومار در شبكه اينترنتي گفت: "جمهوري تركيه جرمي مرتكب نشده تا به خاطر آن از كسي عذرخواهي كند". اردوغان افزود: "اين اقدام به تلاش‌هاي تركيه براي عادي سازي روابط با ارمنستان كمك نخواهد كرد".
روزنامه " مليت " چاپ استانبول با عنوان "شايد آنها نسل كشي كرده‌اند كه عذرخواهي مي‌كنند"، نوشت: "اردوغان از حمايت روشنفكران از بيانيه‌اي كه مي‌گويد از برادران ارمني عذرخواهي مي‌كنيم، انتقاد كرد و گفت كه جمهوري تركيه جرمي مرتكب نشده و شايد آنها (روشنفكران) چنين جرمي مرتكب شده‌اند كه عذرخواهي مي‌كنند". در ادامه مطلب اين روزنامه مي‌خوانيم: "ارزيابي عبدالله گل رييس جمهور و وزارت خارجه تركيه در چارچوب دمكراسي و آزادي بيان و نحوه واكنش اردوغان، نشانگر وجود اختلاف نظرهايي در راس دولت در قبال اين اقدام روشنفكران است".
"جمهوريت" ديگر روزنامه كثيرالنتشار تركيه نيز طي مطلبي با عنوان "كسي كه مرتكب جرم شده عذرخواهي كند"، نوشت: "اردوغان با اشاره به تلاش‌هاي دولت آنكارا براي بهبود روابط با ارمنستان گفت كه من با اين كمپين مخالفم. اين اقدام مي‌تواند بر تلاش‌هاي تركيه براي عادي سازي روابط با ارمنستان تاثير منفي بگذارد".
روزنامه "طرف" نيز با عنوان " روبه روشدن" نوشت: "كمپين از ارامنه عذرخواهي مي‌كنيم، در شبكه اينترنت، ظرف سه روز توانست تابوي 93 ساله بوروكراسي دولت و مجلس تركيه را به چالش بكشد. چه مثبت و چه منفي".
ستاد مشترك فرماندهي ارتش تركيه نيز روز جمعه 19 دسامبر (29 آذر) اقدام گروهي از روشنفكران اين كشور در "عذرخواهي از ارامنه بابت حوادث 1915 ميلادي" را تقبيح و اعلام كرد، اين كار، حركت سنجيده‌اي نيست. ژنرال "متين وّراك" سخنگوي ستاد مشترك ارتش تركيه طي گفتگويي به نمايندگان رسانه‌هاي آن كشور گفت: "ما عذرخواهي كردن را درست نمي‌دانيم. طرح عذرخواهي از ارمنيان به صورت عمومي اشتباه و پي‌آمدهاي منفي بيشماري به بار خواهد آورد كه مي‌تواند براي تركيه زيان بار باشد".
واكنش گروهي از ديپلمات‌هاي بازنشسته تركيه به كمپين روشنفكران اين كشور نيز جالب توجه است. "اونور اويمن" معاون حزب مخالف جمهوريخواه خلق و قائم مقام پيشين وزارت خارجه تركيه در اين باره گفت: "در واقع بايد ارامنه از تركيه عذرخواهي كنند نه ترك‌ها از ارمنيان".
در اطلاعيه 60 ديپلمات بازنشسته تركيه در محكوميت اين كمپين آمده است: "اين حركت با منافع ملي ما در تضاد مي‌باشد.اين اقدام نسنجيده و يك طرفانه حكومت ما را مورد توهين قرار مي‌دهد. اين حركت خيانت به كشور است، خيانت به هموطناني كه در اواخرحكومت عثماني و نيز در سال‌هاي اخير قرباني تروريسم شدند. كوچ ارمنيان در بحبوحه جنگ در سال 1915 عواقب و پيآمدهاي تلخي داشت، اما تعداد ترك‌هايي كه قرباني قيامهاي ارمنيان و تروريسم ارمني شدند كم نبوده است".
يادآور مي‌گردد كه "دولت باغچلي" رهبر حزب ملي‌گراي "حركت ملي" نيز از اولين محكوم كنندگان طرح جمع آوري طومار در شبكه اينترنت بود. وي با صدور بيانيه‌اي اعلام كرد: "صادقانه مي‌گويم از اجراي چنين اقدامي خجالت مي‌كشم. آنان بايد از همه ما حجالت بكشند". در ادامه اين بيانيه آمده است: "ارمنيان دروغ مي‌گويند. آنان همواره از هر فرصتي استفاده مي‌كنند تا بگويند در ابتداي قرن بيستم قتل‌عام شده‌اند، در حالي كه اين حق طبيعي ملت ترك است كه از ارمنيان انتظار عذرخواهي داشته باشد. عذرخواهي از بابت فشارها و ظلم‌هايي كه آنان بر ملت ترك، رهبران و دولتمردان عثماني، ديپلمات‌هاي جمهوري تركيه و كشتار در قراباغ، روا داشته‌اند". به عقيده آگاهان و كارشناسان مسائل تركيه ابتكار اخير روشنفكران ترك آنقدرها هم بدون هماهنگي و آگاهي دولت آن كشور صورت نگرفته است. به عقيده اين كارشناسان دولت و مقامات تركيه با علم به اينكه به لحاظ سياسي و تاريخي عرصه نفي قتل‌عام ارمنيان هر روز تنگ‌تر شده و با گذشت زمان ابتكار عمل و قدرت مانور براي تحريف تاريخ از آنان سلب مي گردد و در نهايت اين كشور دير يا زود ناگزير به پذيرش واقعييت قتل‌عام ارمنيان خواهد بود، لذا اين كشور در كنار نرمش و آغاز راه گفت و گو با دولت جمهوري ارمنستان تلنگري نيز بر "دمل چركين" گذشته خود يعني موضوع قتل عام ارمنيان مي زند تا شايد زمينه و راه حل مناسبي با حداقل پيآمدها براي "درمان آبرومندانه" اين زخم دردناك بيابد.

هیچ نظری موجود نیست: