ارامنه به زيارت تادئوس مقدس شتافتند

امسال نيز همچون سال هاي گذشته هزاران نفر از ارامنه ايران و سراسر جهان در تاريخ 13و 14 و 15 تيرماه جهت برگزاري مراسم ويژه زيارت از كليساي جامع تادئوس مقدس عازم دشت چالدران شدند.
بسياري از ارامنه، به ويژه زائران ايراني و كشورهاي همجوار هر ساله در اين ايام به چالدران مي آيند، آنهايي هم كه امكان زيارت هر ساله برايشان فراهم نيست، هر چند سال يك بار به قره كليسا مي آيند تا نذوراتشان را ادا كنند و به شكرانه برآورده شدن حاجتشان قرباني كنند.
مراسم مربوط به تادئوس مقدس سه روز است كه مهم‌ترين روز آن، آخرين روز است. در روز اول و دوم، ارامنه‌اي كه قصد دارند در مراسم شركت كنند از ايران و كشورهاي ديگر به مكان مورد نظر مي‌آيند و چادرهايشان را نصب مي‌كنند و براي روز آخر آماده مي‌شوند.
لازم به ذكر است كه كليساي تادئوس مقدس براي ارامنه بسيار اهميت دارد و به همين خاطر آن‌ها از شهرهايي همچون تهران، تبريز، اصفهان، اورميه و همچنين از كشورهاي اروپايي و ارمنستان و تركيه و ... راهي اين مراسم مي‌شوند. و با روزه داري و عبادت و جشن و شادي به پيشواز روز تادئوس قديس مي روند.
... مردم دسته دسته وارد كليسا مي شوند، براي برآورده شدن حاجتشان شمع روشن مي كنند و درانتظار شروع مراسم روي نيمكت هاي چوبي كليسا مي نشينند. مراسم بانواختن ناقوس كليسا آغاز مي شود، اسقف توپوزيان، خليفه ارامنه آذربايجان درميان طنين ناقوس ها به كليسا مي آيد و چند دقيقه بعد، خليفه ارامنه اصفهان نيز به او مي پيوندد و مراسم با قرائت دعاي مخصوص زيارت تادئوس مقدس آغاز مي شود. عطر كندور حال و هوايي خاص به كليسا مي دهد. طنين دعا درحياط و محوطه اطراف كليسا پخش مي شود..
... در ورودي سالن كليسا زني به نفع فقرا و مستمندان شمع مي فروشد، زني ديگر اعانه ها و نذورات مردم را براي تعمير و نگهداري كليسا جمع مي كند و كمي آن طرف تر، پوسترها و كتاب هاي كوچكي درباره تاريخچه كليسا و نحوه شهادت تادئوس مقدس به زائرين عرضه مي شود.
در ايام سه روزه زيارت، دعاي مخصوص تادئو مقدس هرروز در دو نوبت صبح و عصر قرائت مي شود. زائران در اين ايام روزه هستند و از خوردن گوشت و مواد غذايي گران قيمت و تجملي خودداري مي كنند. هزينه اين امساك نيز در روز سوم به عنوان اعانه به فقرا داده ميشود.
... در روز سوم گروه كر متشكل از پانزده دخترجوان با روپوش هاي آبي و شال هاي توري سفيد و پنج مرد سپيد پوش پيشاپيش كشيش ها وارد حياط كليسا مي شوند. اسقف نشان توپوزيان خليفه ارامنه آذربايجان در حالي كه جميعت پشت سر ايشان حركت مي كنند ، راهي سالن كليسا مي شود. همزمان با نواخته شدن ناقوس جمعيت حاضر در حياط كليسا نيز با گروه كر و كشيش ها همراه مي شوند و مراسم مخصوص آغاز مي گردد.
اسقف توپوزيان دعا كنان بالاي محراب مي رود، رو به محراب زانو مي زند و دعاي مخصوص را قرائت مي كند. جمعيت حاضر در كليسا بر روي نيمكت ها مي نشينند و آنان كه در فضاي اطراف و ما بين نيمكت ها ايستاده اند، زانو مي زنند. گروه كر نيز هر چند دقيقه يكبار قرائت بخشي ازدعا را به صورت همراه با موسيقي عهده دار مي شود.
كليساي تادئوس مقدس كه در محل به قره كليسا نيز شهرت دارد در شمال غربي كشور، در جنوب شهر ماكو، 15 كيلومتري شمال شرقي سياه چشمه و 7 كيلومتري شمال راه سيه چشمه به روستاي قره ضيالدين بر دامنه كوهي بلند قرار دارد. اين كليسا بر روي مقبره تادئوس مقدس يكي از حواريون حضرت عيسي مسيح بنا شده و بارها تجديد بنا گرديده است ساختمان فعلي آن در قرن ششم ميلادي احداث شده و در قرن نهم مرمت گرديده است.
نخستين كاروان زائرين مركب از 54 هزار نفر در سال 1954 ميلادي (1333 شمسي) از تبريز با پاي پياده و با گذشتن از بيراهه مراسم زيارت كليساي تادئوس مقدس را به جاي آورد. و از آن پس هر ساله اين مراسم برگزار گرديد.
اين كليسا از سال 1227 الي 1833 ميلادي (626 لغايت 1212 شمسي) مركز خليفه گري ارامنه آذربايجان بوده و پس از آن و به دنبال جنگ ايران و روس و كوچ اجباري ارامنه از منطقه خليفه گري به تبريز انتقال يافت و كليساي تادئوس مقدس به دست طبيعت سپرده شد و تنها عده معدودي از ارامنه كه در اطراف آن مانده بودند به نگهداري از آن همت گماردند.
دهه هاي متمادي دست طبيعت و نيز انسان خسارت هاي فراواني به اين كليسا وارد آوردند. اما طي دهه اخير با حمايت دولت و نيز همت خليفه گري هاي ارامنه ايران دوباره آن مرمت شد و نيز امكاناتي براي زائران آن تخصيص يافت.
يادآور مي شود كليساي تادئوس مقدس هم‌زمان با اين مراسم در تاريخ 16 تيرماه، و در سي و دومين اجلاس سازمان يونسكو به عنوان نهمين اثر تاريخي ايران در ليست ارزش هاي فرهنگي جهان ثبت گرديد.