خبرگزاري "رگنوم" روسيه خبري مربوط به "درخواست رهبران و برخي از سازمان‌هاي اجتماعي ملل بومي جمهوري آذربايجان خطاب به ملل خود" منتشر كرده كه در آن نمايندگان سازمان‌هاي اجتماعي ملل بومي جمهوري آذربايجان و روشنفكران وابسته به ايشان به صراحت از حقانيت ارامنه در مناقشه قراباغ حمايت كرده از فرزندان مشمول وظيفه ملل خود خواسته‌اند از حضور در جبهه‌هاي اين منطقه و خطوط مرزي آن سر باز زنند.
متن اطلاعيه بدين شرح است:
"برادران و فرزندان گرانقدر،
اينك بيش از 20 سال است كه رهبري آذربايجان ملل ما را مجبور مي‌كند كه عليه ارامنه آرتساخ-قراباغ بجنگيم.
احتمالاً اين يكي از بزرگ‌ترين بي‌عدالتي‌هاست، كه ملل بومي آذربايجان ناخواسته در اين جنگ شركت مي‌جويند. اينك بيش از 20 سال است، كه فرزندان ما عمر جوان خود را به مخاطره انداخته و قرباني منافع جمهوري آذربايجان مي‌گردند. آنها يا خود قرباني مي‌شوند و يا فرزندان ارامنه، همسايگان سده‌هاي متمادي ما، را مي‌كشند. و تمامي اين‌ها صرفاً براي آن كه پايه‌هاي حكومت باكو در ميهمن ما مستحكم‌تر شود.
هيچ كس در دنيا نمي‌تواند به ما توضيح دهد، كه چرا لزگي‌ها، تالش‌ها، آوارها، تساخورها، اودي‌ها، روتول‌ها و ديگران بايد در كوهستان‌هاي ارامنه بجنگند. سردمداران باكو مي‌گويند: كه ما بايد از وطن در برابر دشمن دفاع كنيم. اما مگر قراباغ ميهن ماست؟ و مگر ارامنه دشمنان ما هستند؟
وقتي، بيست سال پيش، جمهوري آذربايجان استقلال خود را از اتحاد جماهيري سوسياليستي شوروي اعلام كرد، نظر ما، ملل بومي منطقه در اين باره را جويا نشد، كه آيا ما موافق اين تصميم هستيم يا نه؟ در نتيجه اين خودسري، ما به مللي با سرزمين‌هاي نيمه شده بدل گشتيم. امروز مي‌خواهند ما، روتول‌ها، تساخورها، آوارها، لزگي‌ها و ديگران را مجبور به جنگيدن براي چيز ديگري كنند، تا بدين وسيله مرزهاي تقسيم كننده ما به نفع استقرار نهايي رژيم استحاله‌گر حاكم مستحكم‌تر شوند.
همه دنيا مي‌داند، كه ساكنان آذري و كرد منطقه قراباغ چگونه طي سال‌هاي 1988 تا 1994 بزدلانه از مقابل سربازان ارمني گريختند. اما هزاران جوان ما سر خود را در قرباغ بر زمين نهادند، آنچه باعث تحكيم حكومت علي‌اف‌ها در آذربايجان گرديد. و امروز نيز همين علي‌اف‌ها هستند كه آذري‌ها و كردهاي فراري قراباغ را در سرزمين‌هاي ما اسكان مي‌دهند، خانه‌هاي ما را از دست ما مي‌گيرند، و هم وطنان‌مان را از آذربايجان تبعيد مي‌كنند. سرزمين‌هاي ما، موطن چندين هزار ساله ما، با آذري‌هايي كه از نخجوان و گرجستان مي‌آيند اسكان داده مي‌شود، و در اين امر هر قدر هم اعتراف بدان تلخ باشد، گناه بزرگي بر گردن ماست.
جمهوري آذربايجان امكانات عظيمي در اختيار ارتش خود قرار مي‌دهد، و شكي در آن نيست كه دير يا زود اين ارتش سرنيزه خود را به طرف ما بر گردانده و رو در روي ملل بومي منطقه خواهد ايستاد. به اعتقاد دولت مجرم باكو، كه در پي تركي‌سازي ميهن ماست، ما حق آموختن زبان مادري و سخن گفتن با آن را نداريم. ما حق ترانه سرایی و تمجيد از قهرمانان خود را نداريم.
تاريخ ما را از ما مي‌ستانند. زبان ما را از ما مي‌ستانند. فرهنگ ما را از ما مي‌ستانند. وطن ما را از ما مي‌ستانند. و در اين عمل منع شده از سوي باري تعالي ما خودمان نيز با سكوت و ركود خود به دشمن كمك مي‌كنيم.
آري، ما دولت جمهوري آذربايجان را به طور اتفاقي دشمن خطاب نمي‌كنيم. تنها يك دشمن مي‌تواند با مردم چنان رفتار كند كه در آذربايجان واقع مي‌شود. تنها دشمن مي‌تواند مردم را از يادگيري زبان مادري و رشد فرهنگ ملي منع كند. تنها دشمن مي‌تواند در پي استحاله ملت‌ها باشد، سرزمين‌هايي كه هزاران سال در آن زيسته‌ايم را از ما غصب كند. تنها دشمن مي‌تواند ما را از ميهن‌مان اخراج و خانه‌هايمان را مسكن آذري‌هاي مهاجر سازد.
برادران و فرزندان گرانقدر،
به طور مسئولانه اعلام مي‌داريم، كه ما دشمنان ملت ارمني نيستيم. ما همچنين به طور مسئولانه اعلام مي‌داريم كه ملت ارمني را دشمن خود نمي‌دانيم. تاريخ ملت‌هاي ما و ارامنه در سرزمين مقدس ما به هم تافته شده و در خاك ريشه دوانيده و ما حق نداريم به دشمنان مشترك خود اجازه دهيم تا در ميان ما بذر نفرت و دشمني بپاشند. ما از همه شما مي‌خواهيم كه به جد از انجام خدمت وظيفه در ارتش آذربايجان در مرز با جمهوري قراباغ كوهستاني امتناع كنيد. البته ما با انجام خدمت نظام مخالف نيستيم، اما به طور قاطع با شليك به سوي ارامنه مخالفيم. جوانان ما بايد تنها در محدوده موطن تاريخي خود خدمت كنند، لزگي‌ها در لزگيستان، تالش‌ها در تالش، آوارها و تساخورها در جاره، ... در سرزمین خود.
ما آماده دفاع از ميهن خود در برابر هر دشمني هستيم، هر قدر هم آن قوي و پر تعداد باشد. اما نمي‌خواهيم در پي تسخير قراباغ، براي آناني كه ما را همراه با ميراث تاريخي و گذشته‌مان نابود مي‌كنند، باشيم.
و اين موضع عادلانه ما در قبال مناقشه بين باكو و استپاناكرت است. اين نبرد ما نيست، و فرزندان ما، آينده ما نبايد از آن زيان ببيند. اگر آذربايجان موفق به شكست ارامنه قراباغ كوهستاني شود، آن گاه هدف بعدي آنان براي تصاحب داشته‌هاي ديگران بدون ترديد ما، تالش‌ها، آوارها، تساخورها، اودي‌ها، ... خواهيم بود. آذربايجان حتماً از تجربيات جنگ خود با ارامنه سود جسته و فردا با دست ما و با دستان فرزندان ما خواهد كوشيد تا حركت ما به سوي آزادي را سركوب كند. و در آن زمان براي هميشه اميد رسيدن به حكومتي به حق در ميهن تاريخي خود را از دست خواهيم داد.
برادران و فرزندان گرامي،
ما و شما بايد درك كنيم كه امروز با كمك كردن به آذربايجان در جنگ عليه برادران ارمني خود، شرايطي براي آذربايجان فراهم مي‌كنيم تا فردا به راحتي آزادي‌خواهي طبيعي ما را سركوب كند. لازم نيست از رفتار دولت آذربايجان در قبال تصميم عادلانه خود هراسي به دل راه دهيم. اگر حداقل نيم و يا يك سوم فرزندان ما بتوانند چنين تصميمي اتخاذ كنند در آن صورت آنان در برابر ما ناتوان خواهند بود. در باكو براي همه واضح است كه تعداد جمعيت ملل بومي جمهوري آذربايجان بسيار بيشتر از آذري‌هاست. و به ياد داشته باشيد هيچ قدرتي تاب مقابله در برابر قدرت مردم را ندارد.
سردمداران باكو بايد بدانند كه خواست ما اعلان جنگ به دولت آذربايجان نيست. خواست ما صرفاً يك خواست ابتدایی انساني در جهت برقراري زندگي مسالمت‌آمبز همراه با آرامش با همسايگانمان است.
ما طرفدار قفقاز جنوبي سرشار از صلح هستيم. ما به سود صلح راي مي‌دهيم. ما مي‌خواهيم با سر بلندي به سوي آينده حركت كنيم و تاكيد نماييم كه ما مخالف ريختن خون همسايگان خود بوده‌ايم. و اگر كسي را از اين تصميم خوش نيايد، اين ديگر مشكل ما نيست.
برادران و خواهران،
نگذاريد فرزندان شما در مرزهاي جمهوري قراباغ كوهستاني به خدمت نظام بپردازند. ما مجبور به بنيان‌گذاري زندگي صلح‌اميز همه ملل قفقاز و محكوم نمودن جنگ‌طلبي‌هاي غير مسئولانه رهبري جمهوري آذربايجان هستيم. ما مي‌توانيم پايه‌گذاز زندگي مسالمت‌آميز كليه ملل قفقاز باشيم. اين يك فرصت نادر است، اگر ما بتوانيم چنين تصميمي اتخاذ نموده و آن را اجرايي نماييم، در آن صورت خطر جنگ از بين خواهد رفت.، چرا كه آذري‌ها هرگز به تنهايي جرات آغاز جنگ را نخواهند داشت. ملل بومي جمهوري آذربايجان عاملي مهم در عرصه نظامي-سياسي محسوب مي‌شوند. ايجاد صلحي پايدار در قفقاز بسته به تصميم ماست. زندگي هزاران هزار تن از جوانان ما اينك به اراده مصمم ما وابسته است.
لذا ما از شما مي‌خواهيم تا با تامل بيشتري به آينده خود، فرزندانمان و موطن‌مان بيانديشيد. بياييد به دولت جمهوري آذربايجان و كل دنيا نشان دهيم كه ما مخالف جنگ هستيم. زندگي فرزندانمان را نجات دهيم".
اطلاعيه فوق كه جهت اعلام همبستگي و تاييد در اختيار عموم فرار داده شده تا كنون از طرف آحاد و سازمان‌هاي زير به امضا رسيده است:
- اتحاديه جماعات آوارها.
- مسلم سعيداويچ ماگومدوف (mogamedov. muslim@ inbox.ru)
- ماگومد احمداويچ چوپان‌اف (chupanilav@mail.ru)
- خضري جباراويچ عمراف (hizzi. omazov@mail.ru)
- شاميل ميكاييل‌اويچ ماگومداف (mogomedor -76@bk.ru)
- ماگومداف آتلوخان‌اويچ ماگومداف، رييس انجمن جهاني ملت لزگي (zryh-57@mail.ru)
- ماگومد عمراويچ ماگومداف، رييس انجمن افسران لزگي كل روسيه (Lion1947@mail.ru)
- انور عنايت‌اويچ عبدالله‌اف، رييس انجمن جوانان لزگي كل روسيه (chirvan 8@gmail.com)
- فاضل داشلاي، نويسنده و سخنور روتول (dachlay@mail.ru)
- ياسر كرم‌زاده، مدير گروه سردبيري راديوي تالشي ايران
کنگره ارامنه اروپا از اطلاعيه مشترك شما رهبران و نمايندگان اقلیتهای ملی جمهوری آذربايجان، كه طی آن امضاء كنندگان بر پايمال شدن حقوق ملی مردم بومی منطقه و اعمال سياست‌های ضد بشری عليه آنان توسط حکومت آذربايجان تاکید ورزیده‌اند، قدردانی نموده و سپاس خود را از حمایت شما از مردم آرتساخ-قراباغ که برای آزادی و حقوق انسانی و ملی خود پایداری و مبارزه می‌کنند، ابراز مي‌دارد.
Tehran Time
Yerevan Time
