۱۳۸۹ دی ۲۶, یکشنبه

كنگره آمريكا و طرح به رسميت شناختن نسل‌كشي ارمنيان

موضوع بحث و بررسي طرح به رسميت شناختن كشتار ارمنيان در سال 1915 به عنوان "نسل‌كشي" كه قرار بود در پايان سال 2010 ميلادي در دستور كار يكصدو يازدهمين نشست عمومي كنگره آمريكا قرار گيرد، به آينده موكول گرديد. هر چند گروه‌ها و تشكلات ارمني فعال در آمريكا اميدوار بودند تا خانم "نانسي پلوسي"، رييس كنگره از حزب دمكرات به وعده داده شده خود مبني بر طرح موضوع ياد شده موسوم به طرح شماره 252 عمل كرده آن را در دستور كار نمايندگان قرار دهد، اما علي‌رغم پي‌گيري‌هاي سازمان‌هاي ارمني كه تا آخرين روز برگزاري نشست كنگره اميد داشتند اين طرح مورد بررسي قرار گيرد، نهايتاً روز سه شنبه 21 دسامبر (30 آذر) مشخص گرديد كه به دليل برخي ملاحظات در مناسبات آنكارا با واشنگتن هيچ اميدي براي مطرح شدن اين طرح در نشست عمومي كنگره وجود ندارد.
هر چند كه كميسيون روابط خارجي مجلس نمايندگان آمريكا در ابتداي سال‌جاري علي‌رغم هشدار "باراك اوباما"، رييس جمهور، كشتار ارمنيان در سال 1915 را به عنوان نسل‌كشي به رسميت شناخت و با اكثريت آرا آن را براي طرح در نشست عمومي كنگره به تصويب رساند، اما از همان ابتداي نشست عمومي اخير كنگره معلوم بود كه شرايط حاد سياسي و امنيتي آمريكا در منطقه، خصوصاً تحولات مربوط به ايران و عراق، اميد براي مطرح كردن اين طرح را به حداقل رسانده است. علي‌رغم اين مسئله، "آدام شيف"، عضو كنگره آمريكا از حزب دمكرات كه به عنوان عضو فعال لابي ارمنيان تاكنون نقش مهمي در طرح و پي‌گيري به رسميت شناختن نسل‌كشي ارمنيان در مجالس آمريكا ايفا كرده است، اميد داشت در آخرين روزهاي رياست هم‌حزبي‌اش يعني خانم "نانسي پلوسي" در كنگره بتواند راي مثبت نمايندگان به اين طرح را جلب كند. از ابتداي سال 2011 "جون بوهنر" از حزب جمهوري‌خواه رياست اين مجلس را بر عهده خواهد گرفت.
از سوي ديگر بعد از آنكه خانم پلوسي اعلام كرد قصد دارد لايحه شماره 252 را در آخرين (يكصدويازدهمين) نشست سال 2010 در برنامه كاري كنگره بگنجاند، تركيه يورش گسترده‌اي براي جلوگيري از اين امر آغاز كرد. "رجب طيب اردوغان"، نخست وزير، "احمد داووداوغلو"، وزير امور خارجه و "ناميك تان"، سفير تركيه در واشنگتن به كمك لابي اين كشور در ايالات متحده آمريكا تلاش‌هاي همه جانبه‌اي را عليه طرح اين لايحه آغاز كردند. اردوغان با ارسال نامه‌اي براي باراك اوباما و داووداغلو نيز با ارسال يادداشتي براي "هيلاري كلينتون"، همتاي آمريكايي خود صراحتاً هشدار دادند كه در صورت تصويب چنين طرحي در كنگره مطمئناً عواقب جبران ناپذير و خطرناكي گريبانگير روابط دو كشور خواهد شد.
بد نيست بدانيد كه در ظرف كمتر از 9 روز، وزير امور خارجه تركيه دو بار راهي واشنگتن شد تا ضمن ديدار با مقامات ارشد آمريكائي آنان را متقاعد سازد كه از تصويب چنين طرحي جلوگيري نمايند. سفير تركيه در واشنگتن نيز در خلال چند روز توانست با ملاقات و رايزني با 80 عضو كنگره آمريكا سهم عمده‌اي در عدم موفقيت لابي ارمنيان در آمريكا ايفا نمايد.
به نوشته روزنامه تركيه‌اي "حريت" يكي ديگر از علل مهم شكست اين طرح، تلاش‌هاي همه جانبه "مرد برنزي" بود. اين اصطلاح لقب "جون بوهنر"، رييس فراكسيون حزب جمهوري‌خواه در كنگره آمريكا است كه از ابتداي سال 2011 رياست اين مجلس را بر عهده گرفت. به نوشته حريت، حمايت خوب جمهوري‌خواهان از تركيه غير قابل انتظار بود، زيرا در حالي كه تركيه در خصوص موضوع هسته‌اي ايران از موضع واشنگتن حمايت تمام و كمال ننمود و با اسرائيل نيز روابط متشنجي دارد و بلطبع انتظار مي‌رفت كنگره از اين سياست تركيه دل خوشي نداشته باشد، اما با اين حال "مرد برنزي" با بسيج همه نمايندگان جمهوري‌خواه كنگره كه اكثريت اين مجلس را تشكيل مي‌دهند از مطرح شدن "طرح 252" ممانعت به عمل آورد.
"آدام شيف" بعد از شكست تلاش‌هايش گفت، بار ديگر خواهد كوشيد تا در نشست آتي كنگره كه قرار است در اوايل سال 2011 برگزار گردد اين طرح را در دستور كار كنگره قرار دهد. يكي از فعالان اجتماعي ارمنيان در آمريكا نيز با اشاره به عدم مطرح شدن "طرح 252" در كنگره گفت: هر چند سرنوشت اين طرح باب ميل ما نبود، اما عدم مطرح شدن آن در صحن مجلس بيانگر اين مسئله است كه اعضاي كنگره مخالفتي با اصل واقعيت نسل‌كشي نكرده و به بيان ديگر منكر وجود چنين واقعيتي نبوده‌اند، بلكه به دليل ملاحظات سياسي از عدم طرح آن در اين مقطع از زمان استقبال كردند. در حقيقت نمايندگان به اين طرح نه راي مثبت دادند و نه راي منفي.
ارمنيان بر اين باورند كه تصويب اين گونه طرح‌ها در كنگره آمريكا و يا مجالس ديگر كشورها نمي‌تواند هدف غايي دادخواست ارمنيان باشد، بلكه صرفاً پيروزي معنوي در راه احقاق حق‌شان، كه همانا دادخواست ارضي است، مي‌باشد.

هیچ نظری موجود نیست: